بلعیدن اقتصاد ایران توسط سپاه پاسداران، سال‌هاست که فراتر از نقش نظامی این نهاد، به واقعیتی انکارناپذیر در ساختار اقتصادی کشور تبدیل شده است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با حضور گسترده در پروژه‌های عمرانی، انرژی، بانکداری و حتی فناوری، نه‌تنها رقابت را از بین برده، بلکه موجب فرار سرمایه، افزایش فساد و تضعیف اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی شده است.
بلعیدن اقتصاد ایران توسط سپاه پاسداران
پس از پایان جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۷، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با استفاده از موقعیت خود در ساختار قدرت، به تدریج وارد عرصه اقتصاد کشور شد. در ابتدا، این حضور به بهانه بازسازی مناطق آسیب‌دیده از جنگ توجیه می‌شد، اما به مرور زمان به تسلط گسترده‌ای بر پروژه‌های بزرگ کشور تبدیل شد. نقطه عطف، تأسیس «مقر خاتم‌الانبیا» در دهه ۷۰ شمسی بود که به سرعت به یکی از بزرگ‌ترین پیمانکاران پروژه‌های عمرانی و نفتی در ایران بدل شد.
طبق گزارش‌های رسمی و رسانه‌های داخلی، مقر خاتم‌الانبیا طی دو دهه گذشته در صدها پروژه بزرگ از جمله ساخت پالایشگاه «نجم خلیج فارس»، توسعه خطوط انتقال گاز، ساخت سدها و مترو تهران مشارکت داشته است. بلعیدن اقتصاد ایران توسط سپاه پاسداران در این دوره به وضوح آغاز شد و بیشتر این پروژه‌ها بدون مناقصه و با قراردادهای محرمانه به سپاه واگذار شده‌اند که این امر زمینه‌ساز فساد و رانت خواری شده است.
بلعیدن اقتصاد ایران توسط سپاه پاسداران باعث تحولات عمیقی در ساختار اقتصاد کشور شد. کارشناسان بارها هشدار داده‌اند که حضور انحصاری و غیرشفاف سپاه در بازار، رقابت سالم را از بین برده، فساد را افزایش داده، سرمایه‌ها را فراری داده و اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را به شدت کاهش داده است. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۱۳۹۸، بیش از ۳۰ درصد پروژه‌های بزرگ عمرانی به نهادهای شبه‌نظامی واگذار شده است.
بدون مناقصه، بدون رقابت، بدون پاسخگوییي
یکی از ویژگی‌های بارز حضور بلعيدن اقتصاد ايران توسط سپاه پاسداران، نحوه تسلط آن بر پروژه‌ها و فعالیت‌ها است که اغلب بدون مناقصه و به صورت انحصاری انجام می‌شود. این روش منجر به حذف رقابت سالم در بازار شده و راه را برای فساد، رانت‌خواری و کاهش کیفیت کالاها و خدمات باز کرده است.
کارشناسان اقتصادی بارها این وضعیت را «بلعیدن اقتصاد ایران توسط سپاه پاسداران» توصیف کرده‌اند، چرا که این نهاد به جای ایجاد فضای سالم برای رشد اقتصادی، بازار را به شکلی انحصاری و بدون دموکراسی تحت کنترل خود درآورده است. نبود رقابت و پاسخگویی باعث کاهش کیفیت محصولات و خدمات و افزایش هزینه‌ها برای مردم و دولت شده است.حکمرانی سپاه پاسداران بر اقتصاد بدون مناقصه، بدون رقابت و بدون پاسخگویی، به مشکلی بزرگ برای اقتصاد ایران تبدیل شده است و ادامه این وضعیت ممکن است خسارات بیشتری به ساختار اقتصادی و ثبات جامعه وارد کند.
سرمایه‌گریزی در سطح ملی و بین‌المللی
بر اساس داده‌های اتاق بازرگانی تهران، سرمایه‌گذاری خارجی در ایران از سال ۱۳۹۷ روندی نزولی داشته و یکی از دلایل اصلی آن “ابهام در ساختار قدرت اقتصادی کشور” عنوان شده است. حضور نهادهایی مانند سپاه در پروژه‌ها، که از شفافیت بین‌المللی برخوردار نیستند و تحریم شده‌اند، باعث شده بسیاری از شرکت‌های خارجی از ورود به بازار ایران صرف‌نظر کنند.
مطالعه بیشتر : اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۵ زیر سایه فقر و تحریم
نتیجه‌گیری
بلعیدن اقتصاد ایران توسط سپاه پاسداران باعث شده تا فضای کسب‌وکار در ایران به‌شدت محدود و غیررقابتی شود. این تسلط نظامی بر بخش‌های اقتصادی کلیدی، باعث فرار سرمایه‌ها، افزایش فساد و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی شده است. بدون اصلاحات اساسی در ساختار اقتصادی و ایجاد شفافیت و پاسخگویی، اقتصاد ایران از رشد پایدار و توسعه محروم خواهد ماند.