حامد قره‌اوغلانی، زندانی سیاسی محبوس در زندان مرکزی ارومیه، در تاریخ ۲۴ دی‌ماه ۱۴۰۲، در اعتراض به محرومیت از مرخصی درمانی و رسیدگی پزشکی مناسب، دست به اعتصاب غذا زد. این اقدام او در شرایطی صورت گرفت که وی از بیماری صرع گراندمال رنج می‌برد و نیازمند مراقبت‌های ویژه پزشکی بود.
بازداشت و محکومیت حامد قره‌اوغلانی
حامد قره‌اوغلانی در تاریخ ۷ تیرماه ۱۳۹۹ توسط نیروهای وزارت اطلاعات بازداشت و پس از ۲۶ روز به زندان ارومیه منتقل شد. وی در دادگاه انقلاب ارومیه به اتهام‌های «محاربه از طریق عضویت در سازمان مجاهدین خلق»، «شرکت در دوره‌های نظامی»، «حمله به پایگاه‌های بسیج»، «تبلیغ علیه نظام»، «توهین به مقدسات» و «توهین به رهبری» مجموعاً به ۱۴ سال و یک ماه حبس محکوم شد. در نهایت، با اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات اشد یعنی ۱۳ سال حبس برای او قابل اجرا بود.
زندان مرکزی ارومیه، که به نام «زندان دریا» نیز شناخته می‌شود، شرایط نامناسبی برای زندانیان سیاسی فراهم کرده است. عدم تفکیک جرایم، نگهداری زندانیان سیاسی در کنار محکومان به جرایم سنگین، و محرومیت از دسترسی به درمان‌های پزشکی از جمله مشکلاتی است که حامد قره‌اوغلانی با آن مواجه است. وی در نامه‌ای خطاب به رئیس قوه قضائیه، از شرایط نامناسب زندان و عدم رسیدگی به وضعیت خود شکایت کرده است.
در جریان بازجویی‌ها، وی دسترسی به وکیل نداشت و گفته می‌شود تحت فشارهای شدید جسمی و روانی، اعترافاتی از او گرفته شد که در دادگاه علیه‌اش استفاده شد. حامد بارها اعلام کرده که تمامی اتهامات ساختگی و سیاسی بوده است.او در زندان مرکزی ارومیه دوران محکومیت خود را می‌گذراند؛ زندانی با شرایط دشوار، کمبود خدمات درمانی و بدون تفکیک جرایم. این دوره طولانی‌مدت حبس، نه‌تنها یک مجازات، بلکه نابودی تدریجی زندگی، سلامتی و روحیه‌ی یک زندانی سیاسی محسوب می‌شود.
اعتصاب غذا به عنوان ابزار اعتراضی
اعتصاب غذا همواره یکی از قدیمی‌ترین و مؤثرترین روش‌های اعتراضی برای زندانیان سیاسی در سراسر جهان بوده است مانند بازداشت‌حامد قره‌اوغلانی. این اقدام، به‌ویژه در کشورهایی که حقوق بشر و آزادی‌های فردی به‌طور جدی نقض می‌شود، به عنوان آخرین راه مقاومت برای رساندن صدای زندانیان به دنیای بیرون تلقی می‌شود. حامد قره‌اوغلانی، یکی از زندانیان سیاسی در ایران، بارها از این روش برای اعتراض به وضعیت زندان و شرایط ظالمانه‌ای که در آن گرفتار است، استفاده کرده است.حامد، فعال سیاسی اهل ارومیه، در تاریخ ۲۲ فروردین ۱۴۰۴ برای اولین بار در اعتراض به محرومیت از مرخصی درمانی و عدم رسیدگی به وضعیت جسمی‌اش، دست به اعتصاب غذا زد. وی که به بیماری صرع مبتلا است و نیازمند درمان و مراقبت‌های ویژه است، به دلیل شرایط نامناسب زندان ارومیه و بی‌توجهی مسئولان به وضعیت سلامتی‌اش، مجبور به استفاده از اعتصاب غذا شد.
در طول اعتصاب غذا، وضعیت جسمی حامد قره‌اوغلانی به شدت وخیم شد. او به دلیل ضعف شدید، قادر به حرکت و حتی نشستن نبود. در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴، حامد با ویلچر به بهداری زندان منتقل شد، اما به دلیل بی‌توجهی مسئولان و عدم پاسخگویی به درخواست‌های او برای مرخصی درمانی، همچنان تحت فشار و شکنجه روانی بود. پس از آن، وی به سلول انفرادی منتقل شد تا فشارهای روانی و جسمی بیشتری را تحمل کند.
این اقدام حامد، که به نظر بسیاری از ناظران نشان‌دهنده مقاومت در برابر ظلم و بی‌عدالتی است، همچنین به دنیا نشان می‌دهد که چگونه زندانیان سیاسی در ایران مجبور به استفاده از خشونت علیه خود به‌عنوان آخرین گزینه برای جلب توجه و مبارزه با ظلم هستند. به رغم مشکلات جسمی، اعتصاب غذا تنها گزینه‌ای است که این زندانیان برای رسیدن به حقوق ابتدایی خود و درخواست تغییر شرایط سخت زندگی در زندان‌ها پیش‌رو دارند.
واکنش‌ها و پیگیری‌های حقوق بشر
اعتصاب غذای حامد قره‌اوغلانی، فعال سیاسی و زندانی در زندان ارومیه، توجهات گسترده‌ای را در سطح جهانی به خود جلب کرده است. این اقدام، که در اعتراض به نقض حقوق اولیه او و وضعیت بد جسمی‌اش در زندان صورت گرفته، واکنش‌های فراوانی از سوی نهادهای حقوق بشری، سازمان‌های بین‌المللی و فعالان حقوق بشر در پی داشته است.
سازمان‌های حقوق بشری بین‌المللی همچون عفو بین‌الملل، دیدبان حقوق بشر و فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر (FIDH) بارها نسبت به وضعیت حامد و سایر زندانیان سیاسی در ایران هشدار داده‌اند. این سازمان‌ها به شدت نسبت به نقض حقوق زندانیان سیاسی و محرومیت آنان از درمان‌های پزشکی و شرایط غیرانسانی در زندان‌ها اعتراض کرده و خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط حامد قره‌اوغلانی شدند
سازمان‌های حقوق بشری بین‌المللی نه تنها خواستار آزادی فوری حامد قره‌اوغلانی و دیگر زندانیان سیاسی، بلکه درخواست کرده‌اند که ایران تمامی حقوق بین‌المللی خود را در مورد زندانیان سیاسی رعایت کند. همچنین این سازمان‌ها به طور مداوم از مقررات حقوق بشر و کنوانسیون‌های بین‌المللی که ایران امضا کرده است، یادآوری کرده‌اند.
مطالعه بیشتر : وضعیت نگران‌کننده زندانیان سیاسی در ایران.. فشارها و نقض حقوق بشر
جمع‌بندی
واکنش‌های گسترده به اعتصاب غذای حامد قره‌اوغلانی و شرایط زندانیان سیاسی در ایران نشان‌دهنده نگرانی جدی جامعه جهانی از وضعیت حقوق بشر در ایران است. پیگیری‌های بین‌المللی و فشارهای داخلی می‌تواند نقطه‌عطفی برای تغییر شرایط زندانیان سیاسی و اتمام سرکوب‌ها در کشور باشد. حمایت‌های حقوق بشری از زندانیان سیاسی همچنان مهم‌ترین ابزار برای تحقق آزادی و حقوق ابتدایی این افراد است.