روز معلم در ایران ،در روز پنجشنبه، ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴، ایران صحنه اعتراضات گسترده معلمان شاغل و بازنشستهای بود که همزمان با روز جهانی کارگر و روز معلم، به خیابانها آمدند تا صدای خود را در برابر بیتوجهی مزمن مسئولان به مطالبات صنفیشان بلند کنند. این اعتراضات که در بسیاری از شهرها بهصورت مسالمتآمیز برگزار شد، با واکنش سخت نیروهای امنیتی روبهرو گردید؛ دهها تن از معلمان بازداشت، احضار یا تهدید شدند و فضای اعتراضی با حضور گسترده نیروهای پلیس به شدت امنیتی شد
روز معلم در ایران
روز معلم در ایران هر ساله در تاریخ ۱۲ اردیبهشتماه گرامی داشته میشود، با این حال، این روز برای جامعه فرهنگیان کشور، نه تنها فرصت بزرگداشت، بلکه به مرور به نماد اعتراض و مطالبهگری تبدیل شده است.در دو دهه اخیر، معلمان ایرانی بارها در این روز و روزهای منتهی به آن، خواهان رسیدگی به مشکلات مزمن خود شدهاند. مسائل مربوط به حقوقهای معوق، تبعیض در نظام پرداخت، نبود امنیت شغلی، کاهش منزلت اجتماعی، مشکلات بیمه و بازنشستگی، و نبود تشکلهای مستقل صنفی، از جمله محورهای اصلی اعتراضات فرهنگیان بودهاند.
در سال ۱۳۹۷، تجمعاتی گسترده در تهران، تبریز و اصفهان برگزار شد که با بازداشت تعدادی از فعالان صنفی همراه بود. سال ۱۳۹۹ با وجود همهگیری کرونا، صدای اعتراض فرهنگیان به صورت مجازی و از طریق بیانیهها و طومارها شنیده شد. در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، اعتراضات سراسری فرهنگیان شکل گرفت که شعارهای پررنگی همچون “معلم زندانی آزاد باید گرد “و “حقوق برابر برای کار برابر” داشتند.
در اردیبهشت ۱۴۰۲ در روز معلم در ایران تجمعات معلمان در دهها شهر کشور از جمله شیراز، مشهد، یزد و کرمانشاه برگزار شد و گزارشها از برخوردهای امنیتی شدید، بازداشت فعالان صنفی و محدودسازی رسانهای خبر دادند.این روند نشان میدهد که روز معلم در ایران، از یک مناسبت رسمی به بستری برای بیان نارضایتیهای انباشتهشده تبدیل شده است. درحالیکه مسئولان حکومتی هر سال با پیامهای تبریک از تلاشهای معلمان قدردانی میکنند، فاصله میان شعار و واقعیت همچنان عمیق باقی مانده است.
واکنشهای نهادهای امنیتی
تجمعات روز معلم در ایران در طول سالها با واکنشهای شدیدی از سوی نهادهای امنیتی مواجه شده است. از سال ۲۰۰۰ میلادی، نهادهای امنیتی همواره به این اعتراضات با تهدید و بازداشت پاسخ دادهاند. در سال ۲۰۱۸، اعتراضات در بسیاری از شهرهای بزرگ گسترش یافت و نیروهای امنیتی از خشونت برای متفرق کردن معترضان و بازداشت بسیاری از آنها استفاده کردند.
در سال ۲۰۲۰، به دلیل شیوع ویروس کرونا، اعتراضات به فضای مجازی منتقل شد، اما همچنان تحت نظارت و فشار شدید امنیتی قرار داشت. بین سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، سرکوب این اعتراضات افزایش یافت و مدارس تعطیل شدند و معلمان بهدلیل فعالیتهای اعتراضی خود بازداشت شدند. در این دوره، مقامات امنیتی همچنین فعالیتهای معلمان در شبکههای اجتماعی را محدود و تحت فشار قرار دادند.
در سال ۲۰۲۳، اقدامات امنیتی تشدید شد، از جمله استفاده از گاز اشکآور برای متفرق کردن معترضان و جلوگیری از پوشش خبری اعتراضات. در سال ۲۰۲۴، نهادهای امنیتی همچنان تهدید به اعمال مجازاتهای قانونی علیه معلمان معترض کرده و در برخی موارد، محاکمات سریعی برای بازداشتشدگان برگزار کردند.
مطالب معلمان
مطالبات معلمان در ایران بهطور عمده حول محور حقوق شغلی، معیشتی و کرامت انسانی آنها میچرخد. معلمان در ایران بهویژه در دهههای اخیر بارها اعتراضات خود را در قالب تجمعات و بیانیهها بیان کردهاند. این مطالبات معمولاً به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی همچون پایین بودن دستمزدها، روز معلم در ايران شرایط سخت کاری و عدم توجه به حقوق و نیازهای معلمان، افزایش یافته است.
یکی از اصلیترین و برجستهترین مطالبات معلمان در ایران، حقوق و دستمزدهای پایین آنهاست. معلمان از مدتها پیش خواهان افزایش دستمزد خود بهتناسب با هزینههای زندگی و تورم بالا بودهاند. این معلمان معتقدند که حقوق آنها حتی به خط فقر نیز نمیرسد و این امر بر کیفیت آموزش و زندگی روزمره آنها تأثیر منفی گذاشته است.
معلمان بازنشسته نیز با مشکلات بسیاری روبهرو هستند. بسیاری از آنها به دلیل عدم پرداخت بهموقع حقوق بازنشستگی و بیمه، دچار بحران مالی شدهاند. مطالبات معلمان بازنشسته شامل افزایش مستمریها و بهبود شرایط بیمهای آنها است.
مطالعه بیشتر : بررسی تعیین مزد کارگران در ایران و تضاد آن با قوانین کار
نتیجهگیری
تجمعات معلمان در روز جهانی کارگر و روز معلم در ايران، بازتابی از نارضایتیهای عمیق در جامعه معلمان ایران است. سرکوب این تجمعات نه تنها به حل مشکلات موجود نمیانجامد، بلکه میتواند به تشدید بحرانهای اجتماعی و سیاسی منجر شود. ضروری است که مسئولان به مطالبات معلمان توجه کرده و راهکارهای مؤثری برای بهبود وضعیت آنها ارائه دهند.