مریم کریمی، راهنمای گردشگری و فعال مدنی اهل رشت، اخیراً به اتهاماتی چون “ترویج فساد “و “تبلیغ علیه نظام ” به دو سال و هفت ماه حبس محکوم شده است؛ حکمی که به‌صورت نظارت الکترونیکی در شهر رشت اجرا خواهد شد. این حکم واکنش‌های بسیاری در فضای مجازی و میان فعالان حقوق بشر برانگیخته است.
محاکمه مریم کریمی و اتهامات جنجالی
بر اساس گزارش سازمان حقوق بشری هەنگاو، شعبه ۱۲ دادگاه کیفری رشت به ریاست قاضی محمدعلی شریف‌نژاد، مریم کریمی را به اتهام “ترویج فساد و فحشا از طریق دعوت به نافرمانی مدنی “و “نمایش تصاویر منافی عفت در انظار عمومی” به حبس محکوم کرده است. همچنین اتهام “تبلیغ علیه نظام” نیز در پرونده مطرح شده است.
این حکم عیناً در شعبه ۱۱ دادگاه تجدیدنظر استان گیلان توسط قضات اسماعیل رستمی طارسری و محمدصادق ایران‌عقیده تأیید شده است. کریمی در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) اعلام کرده که دو پرونده جداگانه بر اساس محتوای اینستاگرامش تشکیل شده‌اند.
مبارزه مدنی طولانی علیه حجاب اجباری
پیش از انقلاب ۱۳۵۷، زنان در ایران حق انتخاب پوشش داشتند. حجاب اختیاری بود و تنوع سبک‌ها در جامعه دیده می‌شد. پس از انقلاب، حجاب به‌تدریج به ابزار ایدئولوژیک حکومت تبدیل شد و در سال ۱۳۶۲ با قانون رسمی، اجباری شد. از آن زمان، زنان با شکل‌های مختلف، آشکار و پنهان، به این اجبار اعتراض کرده‌اند.
در کشوری مانند ایران که حجاب اجباری بیش از چهار دهه است بر زنان تحمیل شده، ایستادگی یک زن و اعتراض علنی‌اش کار ساده‌ای نیست. اما مریم کریمی تنها یک زن معترض نبود؛ او صدای نسلی بود که از اجبار و کنترل خسته شده و تصمیم گرفته است با نافرمانی مدنی، مسالمت‌آمیز و شجاعانه، در برابر یکی از نمادهای سرکوب فردی و جنسیتی یعنی حجاب اجباری بایستد. پرونده او تنها یک نمونه نیست؛ بلکه بخشی از یک تاریخ پرفرازونشیب از مقاومت زنان ایران در برابر سلطه بر بدن و آزادی‌شان است.
جمع‌بندی
مریم کریمی این اتهامات را رد کرده و تأکید کرده است که اقدامات او در چارچوب اعتراض مدنی و مسالمت‌آمیز علیه حجاب اجباری بوده است. او همچنین توضیح داده که این حکم منجر به از دست دادن شغلش و تحمیل محدودیت‌های اجتماعی شدید بر او شده است.او بر این باور است که حکومت با جرم‌انگاریِ بیان شخصی، در تلاش است تا صدای افراد آزاداندیش را خاموش کند. اما تأکید کرده که این فشارها باعث عقب‌نشینی او نخواهد شد، بلکه عزمش را برای ادامه مبارزه بیشتر کرده است.