بازداشت مدرسان در ایران بار دیگر نشان داد که آزادی بیان و فعالیت‌های فرهنگی در کشور در خطر جدی قرار دارد. سجاد حائری، نویسنده و مدرس زبان کُردی اهل ایلام و برادر زندانی سیاسی احمدرضا حائری، توسط دادگاه انقلاب دماوند به دو سال و شش ماه حبس تعزیری و مجازات‌های تکمیلی محکوم شد. این پرونده نه تنها ابعاد حقوقی دارد، بلکه نمادی از فشار سیستماتیک بر مدرسان زبان‌های اقلیت و فعالان فرهنگی در ایران است.
بازداشت مدرسان در ایران؛ پرونده سجاد حائری
بازداشت مدرسان در ایران بار دیگر نشان داد که آزادی بیان و فعالیت‌های فرهنگی در کشور در معرض تهدیدات جدی است. سجاد حائری، نویسنده و مدرس زبان کُردی اهل ایلام و برادر زندانی سیاسی احمدرضا حائری، توسط دادگاه انقلاب دماوند به دو سال و شش ماه حبس تعزیری محکوم شد و علاوه بر آن با دو سال ممنوعیت از عضویت در احزاب و گروه‌های سیاسی و اجتماعی و ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی روبه‌رو گردید. وی در ۲۱ تیر ۱۴۰۴ توسط نیروهای امنیتی سپاه پاسداران بازداشت شد، خانه‌اش مورد یورش قرار گرفت و تلفن همراه، لپ‌تاپ و بیش از صد جلد کتاب مرتبط با زبان کُردی توقیف شد. پس از آزادسازی موقت با وثیقه پانصد میلیون تومانی، در ۱۲ مرداد ۱۴۰۴ دوباره احضار و با اتهام جدید «تشویش اذهان عمومی از طریق نشر اکاذیب» مواجه شد و با وثیقه یک میلیارد تومانی آزاد شد.
پرونده سجاد حائری نمونه‌ای از سرکوب سیستماتیک مدرسان و فعالان فرهنگی است و باعث محدود شدن فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی آنان می‌شود. بازداشت مدرسان در ایران پیامدهای گسترده فرهنگی و آموزشی دارد و فشار بر مدرسان زبان‌های اقلیت را نشان می‌دهد. سازمان‌های حقوق بشری مانند هه‌نگاو بارها هشدار داده‌اند که چنین اقدامات قضایی، نقض آشکار آزادی بیان و حقوق بشر است و مدرسان زبان‌های اقلیت در ایران همچنان در معرض پیگرد قضایی، توقیف اموال و محدودیت شدید فرهنگی قرار دارند. این پرونده زنگ خطری برای جامعه مدرسان و نویسندگان زبان‌های غیر فارسی است و اهمیت حمایت از آزادی بیان و فعالیت فرهنگی در ایران را بیش از پیش نشان می‌دهد.
واکنش‌ها و پیشینه سرکوب مدرسان
سازمان‌های حقوق بشری بارها هشدار داده‌اند که مدرسان و فعالان فرهنگی در ایران تحت فشار و تهدید هستند. نمونه‌های مشابه شامل:مژگان کاوسی، نویسنده و پژوهشگر کُرد، به یک سال حبس محکوم شد.ادریس منبری، مدرس زبان کردی در سنندج، به دو سال حبس محکوم شد.سوما پورمحمدی، مدرس زبان کردی، به ۱۱ سال حبس و تبعید محکوم شد.
پیامدها و اهمیت حقوق بشری
بازداشت مدرسان در ایران پیامدهای گسترده فرهنگی و آموزشی دارد و نشان‌دهنده فشارهای سیستماتیک بر مدرسان زبان‌های اقلیت است. این اقدامات قضایی نه تنها آزادی بیان را محدود می‌کند، بلکه فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و فرهنگی را با موانع جدی مواجه می‌سازد و جامعه مدرسان و نویسندگان زبان‌های غیر فارسی را در معرض تهدیدات طولانی‌مدت قرار می‌دهد. پرونده سجاد حائری نمونه‌ای بارز از سرکوب مدرسان است؛ از بازداشت و توقیف اموال تا محدودیت فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و ممنوعیت عضویت در احزاب و گروه‌های اجتماعی. این روند باعث ایجاد جو ترس و دلسردی در میان فعالان فرهنگی می‌شود و پیامدهای آن به کاهش تولید محتوا، تعطیلی کلاس‌ها و توقف پروژه‌های پژوهشی زبان‌های اقلیت منجر می‌گردد. سازمان‌های حقوق بشری مانند هه‌نگاو بارها هشدار داده‌اند که این اقدامات نقض آشکار حقوق بشر و آزادی‌های فرهنگی است و ضرورت حمایت از مدرسان و فعالان فرهنگی، تضمین دسترسی به منابع آموزشی و حفاظت از تنوع زبانی در ایران را بیش از پیش روشن می‌سازد.