گزارشها از استان مازندران نشان میدهد که آتشسوزی وسیع در جنگلهای هیرکانی منطقه مرزنآباد چالوس همچنان ادامه دارد و علیرغم تلاش گسترده نیروهای امدادی، داوطلبان محلی و استفاده از تجهیزات هوایی، شعلههای آتش مهار نشده است.
مسئولان ایرانی با هشدار نسبت به احتمال گسترش آتشسوزی به سایر مناطق جنگلی شمال کشور، اعلام کردند که روز شنبه دو فروند هواپیما و یک بالگرد از ترکیه به همراه یک تیم هشتنفره متخصص وارد جنگلهای الیت خواهند شد تا به عملیات اطفای حریق کمک کنند.
آتشسوزی گسترده در جنگلهای هیرکانی
شینا انصاری، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، با تأیید این خبر اعلام کرد که رایزنیهای بینالمللی برای دریافت کمکهای بیشتر در جریان است. او گفت: “فردا یک بالگرد و دو هواپیمای ترکیه همراه با یک تیم تخصصی به منطقه اعزام میشوند”.
این در حالی است که طی روزهای گذشته از چند فروند هواپیما و بالگرد ارتش نیز برای مهار حریق استفاده شده بود، اما با وجود این تلاشها آتشسوزی همچنان ادامه دارد.
مدیرکل مدیریت بحران مازندران با اشاره به شرایط خاص منطقه، این حادثه را یکی از پیچیدهترین عملیات اطفای آتش در سالهای اخیر توصیف کرده است.
دود غلیظ منطقه را فرا گرفته است
جنگلهای الیت به دلیل صخرهای بودن، شیب تند و صعبالعبور بودن، امکان دسترسی نیروهای زمینی را دشوار کرده و وزش باد و حجم بالای دود نیز مانع از ادامه عملیات هوایی در برخی روزها شده است.
تصاویر منتشرشده توسط رسانهها و کاربران محلی نشان میدهد که هلیکوپترهای آبپاش در روز پنجشنبه به دلیل شدت دود نتوانستند مأموریت خود را ادامه دهند و در آخرین تصاویر منتشر شده، مه و دود غلیظ منطقه را فرا گرفته است.
این آتشسوزی که از روز شنبه آغاز شده، بخش گستردهای از پوشش گیاهی منطقه را از بین برده و نگرانی جدی درباره خسارتهای زیستمحیطی ایجاد کرده است.
آتشسوزی جنگلهای هیرکانی
بررسی دادههای ماهوارهای ناسا توسط بخش راستیآزمایی بیبیسی نشان میدهد که آتشسوزی نخستین بار در ۱۰ آبان در منطقهای کوهستانی حدود شش کیلومتری روستای الیت آغاز شده و پس از خاموش شدن اولیه، از ۲۴ آبان با شدت بسیار بیشتری شعلهور شده است.
بر اساس این دادهها، آتش طی روزهای ۲۴ تا ۳۰ آبان بارها مهار و دوباره شعلهور شده و مسیر گسترش آن به سمت جنوب، شرق، شمال و ارتفاعات مختلف تغییر کرده است.
مهدی یونسی رستمی، استاندار مازندران، با حضور در محل عملیات اعلام کرد که طی شش روز گذشته ۲۰ نفر از نیروهای همیار طبیعت هنگام مشارکت در عملیات مهار آتش مصدوم شدهاند.
همچنین حسینعلی محمدی، مدیرکل مدیریت بحران استان، از اعزام یک هواپیمای ایلیوشین با ظرفیت آبگیری ۴۰ تن از تهران خبر داد که نخستین محموله آب را بر روی کانون آتش تخلیه کرده است.
به گفته او، در صورت نیاز این هواپیما برای آبگیری مجدد به تهران بازمیگردد.
پنج فروند بالگرد نیز در عملیات اطفای حریق مشارکت دارند؛ چهار فروند برای آبپاشی و یک فروند برای انتقال نیرو و تجهیزات.
در همین حال مهرداد خزائی، مدیر منابع طبیعی نوشهر، علت آتشسوزی را انسانی عنوان کرده و تأکید کرده است که «آتشسوزیهای جنگل هیرکانی تحت کنترل است و نیازی به نیروهای غیرمتخصص نیست.»
گزارشها حاکی است که جنگلهای صخرهای الیت مرزنآباد در ماه جاری دو بار دچار آتشسوزی شدهاند؛ بار نخست اوایل آبان که پس از چند روز مهار شد و بار دوم آتشسوزی اخیر که اکنون بیش از شش روز ادامه دارد.
ابتدا حدود هشت هکتار از این جنگلها طعمه حریق شد و با بارش باران در اوایل هفته و ادامه عملیات مهار، دامنه آتشسوزی به حدود یک هکتار کاهش یافته است.
کارشناسان زیستمحیطی هشدار میدهند که خشکسالی، کاهش بارش و تغییرات اقلیمی در ایران موجب طولانی شدن فصل آتشسوزی جنگلها در مناطق زاگرس و هیرکانی شده است.
جنگلهای هیرکانی که در فهرست میراث طبیعی یونسکو ثبت شدهاند، یکی از قدیمیترین جنگلهای جهان با قدمتی بین ۲۵ تا ۵۰ میلیون سال به شمار میروند و از نظر تنوع زیستی و ذخایر اکولوژیک اهمیت بینالمللی دارند.