حظر گروه اخوان المسلمین در اردن گرفت. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شد که جنگهای مداوم اسرائیل در غزه و حمایت مردمی اردن از مقاومت فلسطینی همچنان در حال افزایش بود. این تصمیم نه تنها یک مسئله داخلی برای اردن است، بلکه به تحولات گستردهتری در روابط میان کشورهای عربی و گروههای مقاومت فلسطینی مربوط میشود. در این گزارش به بررسی زمینههای این تصمیم، تأثیرات آن بر سیاستهای اردن و نقش حمایت خلیج فارس در این تحول پرداخته خواهد شد.
حظر گروه اخوان المسلمین در اردن
در آوریل ۲۰۲۵، دولت اردن تصمیم به حظر گروه اخوان المسلمین در اردن گرفت و نیروهای امنیتی این کشور به محلهای این گروه در سراسر کشور یورش بردند. این تصمیم در زمانی حساس اتخاذ شد که در پی حملات مداوم اسرائیل به غزه، احساسات همبستگی با مقاومت فلسطینی در اردن تقویت شده بود. اخوان المسلمین در اردن به عنوان گروهی که حمایتهای زیادی از حماس و مقاومت فلسطینی داشت، به عنوان تهدیدی برای ثبات داخلی دولت اردن شناخته میشد.
این تصمیم در زمانی اتخاذ شد که روابط اردن با کشورهای خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی و امارات، به سمت همگرایی پیش میرفت. این کشورها که در گذشته نیز در تلاش برای مهار قدرت اخوان المسلمین در منطقه بودند، در این مقطع زمانی از تصمیم اردن حمایت کردند. رسانههای خلیجی، از جمله شبکه العربیه و روزنامه الخلیج، حمایت خود را از این تصمیم اعلام کرده و آن را گامی ضروری برای مقابله با ایدئولوژیهای افراطی دانستند.
واکنشهای بینالمللی و منطقهای
تصمیم حظر گروه اخوان المسلمین در اردن واکنشهای گستردهای را در سطوح منطقهای و بینالمللی به همراه داشته است. در سطح منطقهای، کشورهای خلیج فارس ، چرا که این کشورها همواره مخالف نفوذ فزاینده اخوان المسلمین در منطقه بودهاند و آن را تهدیدی برای امنیت داخلی و ثبات سیاسی در کشورهای عربی میدانند. حمایت میکنند.
اما در مورد ایران، موضع این کشور در قبال این تصمیم پیچیدهتر بود. تهران که به دلیل مخالفتهای دیرینه خود با اسرائیل و حمایت از مقاومت فلسطینی شناخته میشود، تغییرات سیاسی در کشورهای عربی را به دقت رصد میکند، به ویژه وقتی که به جنبشهایی مربوط میشود که از مقاومت علیه اسرائیل حمایت میکنند. ایران همواره از حماس و بسیاری از گروههای اسلامی منطقه، از جمله آنهایی که با اخوان المسلمین ارتباط دارند، حمایت کرده است.
از دیدگاه تهران ، این تصمیم حظر گروه اخوان المسلمین در اردن وضعیت سیاسی منطقه را پیچیدهتر کرده و تنشها را بین کشورهای عربی و اسلامی افزایش دهد. تهران بر این باور است که چنین تصمیماتی ممکن است به نفع غرب و اسرائیل باشد و به ضرر منافع استراتژیک طرفهای حامی مقاومت در منطقه تمام شود.
ممنوعیت و تحولات سیاسی خطرناک
حظر گروه اخوان المسلمین در اردن یک گام جنجالی است که تأثیرات بزرگی بر سیاست داخلی این کشور خواهد داشت و همچنین تحولات وسیعتری در سیاستهای منطقهای و روابط کشورهای عربی با گروههای مقاومت فلسطینی ایجاد خواهد کرد. این تصمیم در زمانی حساس اتخاذ شد، زمانی که حمایت مردم اردن از مقاومت فلسطینی، بهویژه جنبش حماس، در حال افزایش بود که باعث افزایش فشارهای داخلی و خارجی بر اردن شد.
در حالی که حمایت کشورهای خلیج از این تصمیم و تمایل آنها برای هماهنگی با اردن در مقابله با تهديدات گروه اخوان المسلمین نشاندهنده وجود رویکردی مشترک منطقهای است، واکنشهای منفی از سوی کشورهای دیگری مانند ایران، ترکیه و قطر نشان میدهد که این تصمیم ممکن است به افزایش تنشهای منطقهای منجر شود. علاوه بر این، ممنوعیت اخوان المسلمین تأثیر منفی بر حزب جبهه العمل اسلامی خواهد داشت که احتمالاً شاهد کاهش تأثیر خود در پارلمان و سیاستهای اردن خواهد بود.