زندان قرچک ورامین بار دیگر به کانون توجه رسانه‌ها و نهادهای حقوق بشری تبدیل شده است. گزارش‌های تازه حاکی از شرایط غیرانسانی، محرومیت از غذا، نبود امکانات پزشکی و بدرفتاری سیستماتیک با زندانیان است. وزارت خارجه آمریکا نیز این وضعیت را محکوم کرده و آن را نقض فاحش حقوق بشر در ایران دانسته است.
شرایط غیرانسانی در زندان قرچک
زندان قرچک که به‌عنوان بزرگ‌ترین زندان زنان در ایران شناخته می‌شود، سال‌هاست به‌دلیل شرایط غیرانسانی و غیر استاندارد مورد انتقاد قرار دارد. ازدحام شدید جمعیت، کمبود آب آشامیدنی، نبود امکانات بهداشتی و درمانی، و همچنین تغذیه نامناسب از جمله مشکلات اساسی این زندان است.تازه‌ترین گزارش ایران‌وایر نشان داد که در مردادماه ۱۴۰۴، مسئولان زندان به بهانه قطعی برق و آب از توزیع غذا میان زندانیان خودداری کردند. این اقدام در حالی صورت گرفت که بسیاری از زندانیان توانایی مالی خرید از فروشگاه زندان را ندارند و عملاً بدون وعده غذایی رها شدند.
واکنش ایالات متحده
وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای رسمی، شرایط حاکم بر زندان قرچک و زندان مرکزی تهران را «غیرانسانی» توصیف کرد. در این بیانیه به مواردی همچون ازدحام بیش از حد، نبود آب تمیز، محرومیت از خدمات درمانی و استفاده از شکنجه روانی اشاره شده است.این وزارتخانه تأکید کرده که رفتار خشونت‌آمیز مأموران هنگام انتقال زندانیان نقض آشکار حقوق بشر است و جمهوری اسلامی باید پاسخگو باشد. همچنین از جامعه بین‌المللی خواسته شده که ایران را به رعایت استانداردهای انسانی وادار کند.
شهادت‌های زندانیان سابق
روایت‌های متعددی از زندانیان آزادشده نشان می‌دهد که زندان قرچک به یکی از مخوف‌ترین مکان‌ها برای زنان در ایران تبدیل شده است. آن‌ها می‌گویند این زندان نه‌تنها فاقد امکانات اولیه بهداشتی و پزشکی است، بلکه عمداً شرایطی ایجاد می‌شود که زندانیان در معرض فشارهای روانی و جسمی دائمی قرار بگیرند. بسیاری از این زنان از نبود غذای کافی، آب آلوده و رفتار خشونت‌آمیز مأموران شکایت کرده‌اند.
در شهادت‌های دیگر نیز تأکید شده است که زندان قرچک صرفاً یک بازداشتگاه عادی نیست، بلکه به ابزاری برای سرکوب و شکستن مقاومت زندانیان سیاسی و عقیدتی بدل شده است. زندانیان سابق می‌گویند محرومیت از ملاقات با خانواده، نادیده گرفتن نیازهای پزشکی و تهدیدهای مداوم، بخشی از سیاست سیستماتیک برای شکستن روحیه آنان است. این شهادت‌ها تصویری روشن و تکان‌دهنده از واقعیت‌های پنهان پشت دیوارهای زندان به دست می‌دهند.
زندان مرکزی تهران؛ چهره دیگر بحران
گزارش‌های حقوق بشری نشان می‌دهد که زندان مرکزی تهران نیز از مشکلات گسترده‌ای رنج می‌برد؛ مشکلاتی که یادآور شرایط بحرانی زندان قرچک است. در این زندان، ازدحام شدید جمعیت، فقدان امکانات بهداشتی، کمبود پزشک و دارو، و همچنین شیوع بیماری‌های عفونی از جمله چالش‌های روزمره زندانیان به شمار می‌رود. بسیاری از زندانیان مجبورند در سلول‌هایی زندگی کنند که ظرفیت آن‌ها بسیار کمتر از تعداد افراد حاضر است و همین امر موجب افزایش خشونت و استرس میان زندانیان شده است.
به گفته فعالان مدنی، زندان مرکزی تهران همانند زندان قرچک به محیطی تبدیل شده است که نقض حقوق بشر در آن به‌صورت سیستماتیک جریان دارد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که زندانیان نه‌تنها از خدمات درمانی محروم هستند، بلکه در معرض بدرفتاری مأموران و تهدیدهای دائمی قرار دارند. این وضعیت باعث شده خانواده‌های زندانیان بارها نسبت به خطرهای جانی و روانی عزیزانشان هشدار دهند، اما همچنان پاسخی جدی از سوی مسئولان دریافت نکرده‌اند.
بیشتر بخوانید : واکنش‌ها به حادثه ضرب‌وشتم زندانیان سیاسی در زندان اوین
نتیجه‌گیری
زندان قرچک به نمادی از نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران بدل شده است. محرومیت از غذا، درمان و شرایط انسانی پایه‌ای، همراه با خشونت و شکنجه، تصویری تلخ از واقعیت زندان‌ها در جمهوری اسلامی ارائه می‌دهد. تنها با ایجاد نظارت مستقل و فشارهای بین‌المللی جدی می‌توان امیدوار بود که تغییراتی واقعی در وضعیت زندان‌ها رقم بخورد.