بحران حقوق بشر ۲۰۲۵ ایران به نقطهای رسیده که حتی پایان جنگ با اسرائیل هم نتوانست باری از دوش جامعه بردارد. سرکوب اقلیتها، خشونت علیه زنان، تبعید اجباری افغانها و فشارهای فرامرزی، تصویری هولناک از وضعیتی میسازد که سازمان ملل آن را نگرانکنندهتر از هر زمان دیگر توصیف میکند.
بحران حقوق بشر ۲۰۲۵ ایران
بحران حقوق بشر ۲۰۲۵ ایران دیگر محدود به گزارشهای رسمی یا بیانیههای بینالمللی نیست؛ این بحران را میتوان در زندگی روزمره مردم، در کوچهها و زندانها، و حتی در خانههای شخصی احساس کرد. از یکسو، اقلیتهای قومی و مذهبی با موج تازهای از بازداشتها، تهدیدها و تبعیضهای سیستماتیک روبهرو هستند و از سوی دیگر، زنان و دختران همچنان قربانی قوانین و سنتهایی میشوند که حق حیات و آزادیشان را نادیده میگیرد. در کنار این، صدها هزار مهاجر افغان با اجبار از ایران رانده شدهاند و بسیاری از آنها پس از بازگشت با خطر شکنجه و مرگ مواجهاند. حتی فعالان و روزنامهنگاران خارج از مرزها نیز از فشارها در امان نیستند و با تهدید خانوادههایشان در داخل ایران خاموش میشوند. مجموعه این واقعیتها نشان میدهد که بحران حقوق بشر ۲۰۲۵ ایران نه یک پدیده مقطعی، بلکه زخمی عمیق و فراگیر است که سراسر جامعه را دربر گرفته است.
اقلیتهای مذهبی؛ هدف اتهام و سرکوب
اقلیتهای مذهبی؛ هدف اتهام و سرکوب در ایران سال ۲۰۲۵ به وضوح در کانون سیاستهای امنیتی و تبلیغاتی حکومت قرار گرفتهاند. مقامات رسمی با استفاده از فضای جنگی و ترس عمومی، گروههای مذهبی همچون بهاییان و مسیحیان انجیلی را به همکاری با دشمنان خارجی متهم کرده و با این برچسبگذاری راه را برای بازداشتهای خودسرانه، مصادره اموال و محرومیتهای اجتماعی هموار کردهاند. بهاییان بار دیگر با تهدید مستقیم، محدودیت در تحصیل و اشتغال و حتی اشاره به اعدامهای دهه ۶۰ مواجه شدهاند؛ در حالی که مسیحیان انجیلی در رسانههای حکومتی «جاسوس غرب» معرفی میشوند. در شهرهای مرزی، فشارها به کردها و اهلسنت نیز شدت گرفته و فضای زندگی روزمره با حضور نیروهای امنیتی به محیطی پادگانی بدل شده است. نتیجه چنین سیاستی، افزایش ترس، بیاعتمادی و شکافهای اجتماعی عمیق است؛ وضعیتی که نه تنها امنیت اقلیتها، بلکه همبستگی ملی را هم از میان میبرد. به این ترتیب روشن است که اقلیتهای مذهبی؛ هدف اتهام و سرکوب بیش از هر زمان دیگری به یک واقعیت عینی و دردناک بدل شده است.
گزارش سازمان ملل؛ تصویر تیرهتر از همیشه
بحران حقوق بشر ۲۰۲۵ ایران در گزارش تازه سازمان ملل به شکلی آشکارتر و عمیقتر ترسیم شده است. این گزارش نشان میدهد که پس از پایان جنگ با اسرائیل، بهجای بهبود شرایط، موج تازهای از سرکوب، محدودیت و خشونت بر جامعه سایه افکنده است. مقامات نه تنها فضای عمومی را امنیتی کردهاند، بلکه با تصویب قوانین سختگیرانه، آزادیهای مدنی را محدودتر ساختهاند. اقلیتهای مذهبی و قومی بار دیگر قربانی سیاستهای تبعیضآمیز شدهاند و بهاییان و مسیحیان انجیلی تحت اتهامهای سنگین قرار گرفتهاند. همزمان، اخراج اجباری افغانها به یک بحران انسانی تبدیل شده و هزاران خانواده را در معرض خطر نابودی قرار داده است. در کنار اینها، قتلهای ناموسی و خشونت علیه زنان همچنان بدون پاسخ جدی ادامه دارد و نظام قضایی با معافیت مرتکبان، عمل حق حیات زنان را نادیده میگیرد. در خارج از مرزها نیز فعالان و روزنامهنگاران ایرانی با فشارهای فزاینده و تهدید خانوادههایشان در داخل مواجهاند. مجموعه این شواهد نشان میدهد که آنچه امروز در ایران جریان دارد، صرفاً مشکلات داخلی یا پیامدهای جنگ نیست، بلکه بحرانی ساختاری و ریشهدار است. بیجهت نیست که سازمان ملل در گزارش خود هشدار داده که بحران حقوق بشر ۲۰۲۵ ایران بیش از هر زمان دیگری به نقطهای خطرناک رسیده است.
در نهایت، شواهد پشت سر هم تصویری روشن و غیرقابل انکار ارائه میدهند: ایران در سال ۲۰۲۵ با بحران حقوق بشر بیسابقهای مواجه است. این بحران دیگر محدود به گزارشهای حقوقی یا فریادهای قربانیان نیست، بلکه به یک واقعیت روزمره برای تمامی اقشار جامعه، از اقلیتهای مذهبی و قومی گرفته تا زنان، دانشجویان و فعالان سیاسی تبدیل شده است. ادامه این سیاستهای سرکوبگرانه، دولت را در مواجههای مستقیم با جامعه جهانی قرار میدهد و انزوای نظام را در داخل و خارج تشدید میکند.