سوختبر بلوچ بار دیگر قربانی انفجار مین شد. در تازهترین حادثه در شهرستان گلشن سیستان و بلوچستان، احمد ریگی، جوان بلوچ اهل خاش، بر اثر انفجار مینهای کاشتهشده توسط سپاه پاسداران جان خود را از دست داد. این رویداد نه تنها فقر و محرومیت ساختاری در بلوچستان را یادآور میشود، بلکه بُعدی تازه از نقض حقوق بشر و تهدید مداوم جان شهروندان بلوچ را نیز آشکار میسازد.
روایت سوختبر بلوچ؛ احمد ریگی قربانی مین سپاه
سوختبر بلوچ احمد ریگی، اهل شهرستان خاش، روز یکشنبه ۲۶ مرداد ۱۴۰۴ (۱۷ آگوست ۲۰۲۵) هنگام تردد با موتورسیکلت در مسیر فرعی کلگان از توابع گلشن بر اثر انفجار مین سپاه جان خود را از دست داد. این حادثه نشان میدهد که مسیرهای مرزی و فرعی بلوچستان، به ویژه کلگان، همچنان از مینهای کارگذاریشده توسط نیروهای سپاه پاسداران انباشته است و جان سوختبران بلوچ را تهدید میکند.
سوختبر بلوچها، که بسیاری از آنها برای تأمین معیشت خانوادههای خود مجبور به انجام این کار پرخطر هستند، بارها قربانی انفجار مینها شدهاند. خانوادههای سوختبران بلوچ همچنان در بیخبری و فقر رها شدهاند و هیچ اقدام مؤثری برای پاکسازی مسیرها و تضمین امنیت آنها صورت نگرفته است.
سیستان و بلوچستان؛ زمین مینهای خاموش
استان سیستان و بلوچستان به یکی از مناطق پرخطر مین در ایران تبدیل شده است. مسیرهای مرزی شهرستانهای گلشن، میرجاوه، سراوان و خاش بارها شاهد انفجار مینهایی بودهاند که جان سوختبران بلوچ را تهدید میکند. بسیاری از سوختبر بلوچ هنگام عبور از این مسیرهای فرعی، قربانی مینهای کارگذاریشده توسط نیروهای سپاه پاسداران شدهاند.
این مینها بدون هیچ علامت هشدار یا پاکسازی، خطر دائمی برای سوختبران بلوچ و سایر شهروندان عادی ایجاد کردهاند. مسیرهایی که سوختبر بلوچ برای تأمین معیشت خانوادههای خود انتخاب میکنند، هر روز با ریسک مرگ و نقص عضو همراه است، و حکومت تاکنون اقدام مؤثری برای ایمنسازی این مسیرها انجام نداده است.
پیامدهای انسانی و حقوق بشری
مینهای کاشتهشده در مسیرهای بلوچستان نه تنها جان سوختبران بلوچ و شهروندان عادی را میگیرد، بلکه پیامدهای انسانی گستردهای به جا میگذارد. خانوادههای قربانیان اغلب در فقر و محرومیت شدید رها میشوند و کودکان بسیاری بدون سرپرست باقی میمانند. هر انفجار مین، علاوه بر خسارت جانی، تأثیر روانی و اجتماعی عمیقی بر جامعه محلی میگذارد و امنیت روانی و اجتماعی سوختبران بلوچ را به خطر میاندازد.
از منظر حقوق بینالملل، استفاده از مین در مناطق مسکونی یا مسیرهای پررفتوآمد غیرنظامیان، نقض آشکار کنوانسیونهای بینالمللی و حقوق بشر است. با این حال، حکومت ایران تاکنون هیچ پاسخگویی یا اقدام مؤثری برای پاکسازی این مینها و حفاظت از جان مردم انجام نداده است. این وضعیت موجب ادامه چرخه خشونت و تهدید زندگی سوختبران بلوچ و سایر ساکنان مناطق مرزی شده است.
جمعبندی
انفجار مین در گلشن و کشتهشدن احمد ریگی تنها یک رویداد فردی نیست، بلکه بخشی از واقعیت تلخ زندگی در سیستان و بلوچستان است. واقعیتی که در آن فقر، تبعیض و سرکوب امنیتی دست به دست هم دادهاند تا جان شهروندان بلوچ قربانی شود.تا زمانی که مینها پاکسازی نشوند، تبعیض ساختاری برطرف نگردد و حکومت به مسئولیتهای حقوق بشری خود پایبند نشود، بلوچستان همچنان قربانگاه سوختبران و شهروندان بیگناه خواهد بود.