قتل زنان در ایران یکی از جدی‌ترین موارد نقض حقوق بشر در این کشور است. گزارش اخیر کمیسیون تحقیق سازمان ملل متحد نشان داد که به اصطلاح «قتل‌های ناموسی» یا «نساکاشی» با مصونیت تقریباً کامل عاملان، بدون هیچ گونه عامل بازدارنده قانونی واقعی، انجام می‌شود. این گزارش تأکید می‌کند که عدم پاسخگویی و همدستی ساختارهای اجتماعی و قضایی در تشدید این خشونت سیستماتیک علیه زنان و دختران، در بحبوحه سکوت مقامات رسمی و عمومی که دسترسی به حقیقت و عدالت را پیچیده می‌کند، نقش دارد.
قتل زنان در ایران
قتل زنان در ایران به یکی از گسترده‌ترین و نگران‌کننده‌ترین پدیده‌ها تبدیل شده است، با افزایش به اصطلاح «قتل‌های ناموسی» و شکاف فزاینده در حمایت قانونی از قربانیان. گزارش‌های حقوق بشر نشان می‌دهد که این جنایات اغلب با ازدواج اجباری، اعتراض زن به تصمیمات خانواده یا سوءظن به رفتاری که توسط اعضای خانواده «غیرشرافتمندانه» تلقی می‌شود، مرتبط است. در بسیاری از موارد، شوهر، پدر یا برادر، زن را به بهانه دفاع از «آبروی خانواده» می‌کشد، در حالی که این حادثه رسماً به عنوان «خودکشی» یا «تصادفی» ثبت می‌شود تا حقیقت پنهان بماند. حتی نگران‌کننده‌تر این است که قتل زنان در ایران اغلب در یک محیط اجتماعی رخ می‌دهد که با سکوت همدستانه مشخص می‌شود، جایی که همسایگان و بستگان از گزارش دادن عاملان خودداری می‌کنند و خلأهای قانونی به متهم اجازه می‌دهد از مجازات فرار کند، به ویژه هنگامی که عامل از بستگان قربانی است و حق چشم‌پوشی از قصاص را دارد. این ترکیب از آداب و رسوم قبیله‌ای، دیدگاه‌های مردسالارانه عمیقاً ریشه‌دار و کاستی‌های قانونی، فضایی را ایجاد می‌کند که ادامه خشونت را تسهیل می‌کند و ترس زنان را از درخواست حمایت یا گزارش تهدیدها تشدید می‌کند.
بیشتر بخوانید: پرونده مبهم مرگ نوعروس تهرانی روی میز بازپرس
آمار رسمی نگران‌کننده و اعداد گزارش‌نشده
گزارش سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که بر اساس داده‌های معتبر، حداقل ۶۰ مورد قتل به اصطلاح ناموسی تنها بین ماه مارس و سپتامبر ۲۰۲۵ رخ داده است. با این حال، آمار سالانه موجود در داخل ایران نرخ‌های بسیار بالاتری را نشان می‌دهد، به طوری که سالانه حداقل ۴۵۰ قتل مبتنی بر جنسیت ثبت می‌شود که تقریباً ۲۰٪ از کل قتل‌ها در کشور را تشکیل می‌دهد. این نهاد حقیقت‌یاب تأکید می‌کند که این ارقام «حداقل» هستند، زیرا بسیاری از خانواده‌ها از ترس رسوایی یا به دلیل ملاحظات اجتماعی از گزارش دادن خودداری می‌کنند. در بسیاری از موارد، مرگ رسماً به عنوان «خودکشی» یا «تصادف» ثبت می‌شود تا حقیقت پنهان بماند.
فراخوان سازمان ملل: نادیده گرفتن عدالت بی‌طرفی نیست
سارا حسین، رئیس کمیسیون حقیقت‌یاب، تأکید کرد که نمی‌توان قتل زنان در ایران را نادیده گرفت یا با سکوت با آن برخورد کرد، زیرا عدم پاسخگویی به عاملان بی‌طرفی نیست. در عوض، این امر مستقیماً به ادامه و تشدید خشونت کمک می‌کند و تعهدات بین‌المللی ایران در مورد حقیقت، عدالت و جبران خسارت را نقض می‌کند. این کمیسیون معتقد است که تغییر این واقعیت مستلزم اصلاحات قانونی فوری است، از جمله:
لغو مصونیت خانوادگی در زن‌کشی
جرم‌انگاری همه اشکال خشونت مبتنی بر جنسیت
تضمین استقلال تحقیقات
ارائه حمایت فوری برای زنان در معرض خطر
راه‌اندازی کمپین‌های آگاهی‌بخشی اجتماعی برای شکستن فرهنگ سکوت