با انتشار مصوبه دولت پزشکیان درباره سه نرخی شدن بنزین، موجی از نگرانی و نارضایتی در میان شهروندان شکل گرفته است. بسیاری میگویند فشار اقتصادی پیشین آنقدر سنگین بوده که این تصمیم تازه، زندگی مردم را «حتی به مرگ تدریجی» نزدیکتر کرده است.
تصویری از این مصوبه چهارم آذر منتشر شد و نشان میداد که از نیمه دوم آذر، نرخ سوم بنزین با قیمت پنج هزار تومان عرضه خواهد شد.
افزایش قیمت بنزین و پیامدهای مستقیم بر زندگی مردم
ایراناینترنشنال از مخاطبان خود درباره اثرات این تصمیم پرسوجو کرد. پاسخها، تصویری تاریک از آینده معیشتی مردم ارائه میدهد. بسیاری تاکید کردند که گرانی بنزین نه تنها هزینه رفتوآمد را افزایش میدهد، بلکه به سرعت بهای تمام کالاها و خدمات را بالا خواهد برد.
یکی از ساکنان تهران نوشت: “ما اصلاً ماشین نداریم، اما حالا حتی توان استفاده از تاکسی اینترنتی را هم از دست دادهایم؛ چون قیمت مسیرهای ساده سر به فلک کشیده است”.
به گفته او، این افزایش بلافاصله به گرانی همه اقلام منجر میشود، در حالی که بسیاری از خانوادهها همین حالا برای تأمین غذای روزانه دچار مشکلاند.
نبود برنامه برای کنترل موج تورمی
چندین شهروند به نبود هرگونه برنامهریزی برای مهار گرانی اشاره کردند. آنان هشدار دادند که افزایش نرخ سوخت باعث میشود «از شیر مرغ تا جان آدمیزاد» گرانتر شود و قدرت خرید طبقات کمدرآمد از وضعیت کنونی هم کمتر شود.
نگرانی از پیامدهای اجتماعی و تکرار تجربه آبان ۹۸
برخی مخاطبان گفتند که این بار پیامدهای افزایش قیمت بنزین ممکن است برای خود حکومت سنگینتر باشد. یکی از آنها نوشت:
«فشارهای اقتصادی مردم را به نقطهای میکشاند که نارضایتیها تشدید خواهد شد.»
این واکنشها یادآور اعتراضات آبان ۱۳۹۸ است که پس از افزایش قیمت بنزین آغاز شد و با سرکوب گسترده به «آبان خونین ۹۸» معروف گشت. برخی گزارشها شمار کشتهشدگان را حدود ۱۵۰۰ نفر اعلام کرده بودند. یک مخاطب نیز نوشت: “با این تصمیم، بدبختتر از قبل شدیم. این زندگی نیست؛ مرگ تدریجی است”.
جزئیات مصوبه و اختلاف آمار درباره هزینه واقعی بنزین
طبق مصوبه هیات دولت، گروه خودروهایی که سهمیه بنزین با نرخ ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی میگیرند محدود شده است. همچنین نرخ جدید، معادل ۱۰ درصد قیمت خرید بنزین از پالایشگاهها تعیین شده است.
مقامهای دولتی مدعیاند قیمت خرید هر لیتر بنزین ۳۴ هزار تومان است، اما بررسیهای ایراناینترنشنال از صورتهای مالی پالایشگاهها نشان میدهد هزینه واقعی نزدیک به ۲۵ هزار تومان است و از این مبلغ تنها حدود ۳۵۰۰ تومان مربوط به هزینه تولید (بدون خوراک) است؛ یعنی رقمی بسیار کمتر از آنچه دولت اعلام میکند.
افزایش قیمت؛ اقدامی از پیش قطعی
مسعود پزشکیان پیشتر در نخست آبان و همزمان با تشدید گمانهزنیها گفته بود: «در اصلِ افزایش قیمت هیچ تردیدی وجود ندارد.» اکنون و با عملی شدن این تصمیم، پیامهای مخاطبان نشان میدهد که این سیاست در شرایط ضعف شدید قدرت خرید مردم، موجی از نگرانی، خشم و بیم اجتماعی را برانگیخته است.