آلودگی هوای تهران بار دیگر نگرانی‌ها را برانگیخته است، آن هم در شرایطی که گمانه‌زنی‌ها درباره ارتباط این آلودگی با تبعات حملات اخیر به تأسیسات حساس اطراف پایتخت افزایش یافته است. در حالی که شفافیت لازم از سوی مقامات وجود ندارد، شهروندان در وضعیت انتظار و نگرانی به سر می‌برند و هم‌زمان هشدارها درباره خطرات زیست‌محیطی و سلامت که ممکن است فراتر از گردوغبار معمول باشد، رو به افزایش است.
آلودگی هوای تهران؛ نگرانی‌های تازه
آلودگی هوای تهران در روزهای اخیر به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شهروندان و فعالان زیست‌محیطی تبدیل شده است. در حالی که طی سال‌های گذشته مردم پایتخت بارها با هشدارهای نارنجی و قرمز کیفیت هوا روبه‌رو شده‌اند، اما آنچه اکنون بر فضای تهران و البرز سایه انداخته، متفاوت به نظر می‌رسد. بسیاری از ساکنان تهران می‌گویند تغییر رنگ آسمان، بوی غیرمعمول در هوا و شدت گرفتن گردوغبار، همه و همه نشانه‌هایی از بحرانی است که می‌تواند فراتر از یک وضعیت عادی آلودگی باشد.
برخی کارشناسان معتقدند که حملات اخیر به تأسیسات نظامی، صنعتی و حتی مناطق اطراف تهران، در ایجاد این وضعیت بی‌تأثیر نبوده است. به گفته آنان، انفجار انبارهای سوخت، موشک و مواد صنعتی می‌تواند منجر به رها شدن ذرات و آلاینده‌هایی در هوا شود که با آلودگی‌های معمول متفاوت است و می‌تواند پیامدهای بلندمدتی برای سلامت شهروندان داشته باشد.
با وجود این، مسئولان دولتی منشأ اصلی آلودگی را گردوغبار ناشی از خشکسالی و زمین‌های بایر در اطراف تهران اعلام کرده‌اند. اما نبود شفافیت و اطلاع‌رسانی دقیق، باعث شده مردم دچار سردرگمی و نگرانی‌های بیشتر شوند. در چنین فضایی، آلودگی هوای تهران دیگر فقط یک معضل زیست‌محیطی نیست، بلکه به یک بحران روانی و اجتماعی نیز تبدیل شده است که اعتماد عمومی را بیش از پیش فرسوده می‌کند.
انفجارها تمام شد، دودش ماند
با پایان گرفتن صدای انفجارها و موشک‌باران در اطراف تهران، نگرانی‌های تازه‌ای در پایتخت آغاز شده است. شهروندان می‌گویند اگرچه صدای انفجارها خاموش شده، اما دود، گردوغبار و آلودگی همچنان بر سر شهر سایه انداخته است. شاخص‌های رسمی نشان می‌دهد آلودگی هوای تهران در روزهای پس از آتش‌بس به شکل چشمگیری افزایش یافته است و بسیاری از مناطق این شهر و استان البرز در وضعیت «بسیار ناسالم» قرار دارند.
در همین حال، تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی رنگ غیرمعمول آسمان را نشان می‌دهد. آسمانی که دیگر فقط خاکستری یا مه‌آلود نیست، بلکه با رنگ‌های قرمز و نارنجی ترکیب شده است؛ رنگ‌هایی که بسیاری از مردم را نگران کرده است. برخی معتقدند این وضعیت تنها نتیجه گردوغبار و آلودگی‌های همیشگی نیست، بلکه می‌تواند پیامد انفجارها و حملات نظامی روزهای گذشته و عامل تشدید آلودگی هوای تهران باشد.
گردوخاک یا عواقب جنگ؟
در حالی که آلودگی هوای تهران به یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات این روزها تبدیل شده، مقامات دولتی همچنان اصرار دارند که منشأ این بحران چیزی جز گردوخاک ناشی از خشکسالی نیست. رئیس سازمان هواشناسی و مدیرکل محیط‌زیست استان تهران در اظهارات رسمی خود، دلیل اصلی آلودگی را بادهای حامل گردوغبار معرفی کرده‌اند که از مناطق خشک اطراف پایتخت، به‌ویژه منطقه صنعتی نظرآباد، به سمت تهران و کرج می‌آید. نظرآباد، که در روزهای اخیر چندین بار هدف حملات موشکی اسرائیل قرار گرفته، حالا به‌عنوان کانون اصلی گردوغبار شناخته می‌شود.
اما این توضیح برای بسیاری از کارشناسان و شهروندان قانع‌کننده نیست. آن‌ها می‌گویند افزایش ناگهانی و چشمگیر آلودگی هوای تهران پس از روزهای موشک‌باران نمی‌تواند تصادفی باشد. علاوه بر این، تغییر رنگ آسمان و بوی غیرمعمول در هوا نشانه‌هایی است که نمی‌توان آن را صرفاً به گردوغبار طبیعی نسبت داد.
کارشناسان مستقل تأکید می‌کنند که برای روشن شدن حقیقت، باید منشأ دقیق گردوغبار و آلودگی هوای تهران از طریق آزمایش‌های علمی و بی‌طرفانه بررسی شود. تا زمانی که این بررسی‌ها انجام نشود، نمی‌توان به‌طور قطعی گفت که آلودگی هوای تهران نتیجه طبیعی شرایط اقلیمی است یا عواقب پنهان حملات نظامی و انفجارها.