اعدام هاى مه ۲۰۲۵ در ايران، با اجرای دست‌کم ۱۶۳ حکم اعدام در زندان‌ها، رکوردی نگران‌کننده در نقض حقوق بشر ثبت کرد؛ آماری که نسبت به سال گذشته ۱۴۳ درصد افزایش یافته و واکنش فعالان حقوق بشر را برانگیخته است.
اعدام‌های مه ۲۰۲۵ در ايران
بر اساس گزارش مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هەنگاو، اعدام هاى مه ۲۰۲۵ در ايران ،دست‌کم حکم اعدام ۱۶۳ زندانی در زندان‌های ایران اجرا شده است. این در حالی‌ست که در مه ۲۰۲۴ تنها ۶۷ مورد اعدام ثبت شده بود. این جهش چشمگیر نگرانی‌های جدی را در مورد روند تصاعدی صدور و اجرای احکام اعدام در کشور ایجاد کرده است.از میان این ۱۶۳ مورد، هویت ۱۵۷ نفر توسط هەنگاو شناسایی شده و بررسی درباره ۶ مورد دیگر ادامه دارد. تنها ۶ مورد از این اعدام‌ها توسط منابع رسمی یا رسانه‌های وابسته به قوه قضاییه اعلام شده‌اند، و در چهار مورد، حکم به‌صورت مخفیانه و بدون اطلاع خانواده اجرا شده است.
اقلیت‌ها؛ قربانیان خاموش
بررسی تفکیک اعدام‌شدگان از منظر قومیتی نیز حقایق نگران‌کننده‌ای را آشکار می‌سازد. در میان اعدام‌شدگان ماه مه، دست‌کم:۲۶ نفر کُرد، ۲۱ نفر لُر ،۲۰ نفر بلوچ ، ۶ نفر عرب ،۷ نفر تبعه افغانستان .این آمار نشان می‌دهد که اقلیت‌های قومی و مذهبی همچنان به‌طور ،اعدام‌های مه ۲۰۲۵در ايران ،نامتناسبی هدف مجازات‌های خشن از جمله اعدام قرار می‌گیرند، موضوعی که همواره از سوی نهادهای حقوق بشری بین‌المللی مورد انتقاد قرار گرفته است.
یکی از جنبه‌های نگران‌کننده اعدام‌های مه ۲۰۲۵، عدم پوشش مناسب این وقایع در رسانه‌های رسمی و نبود شفافیت در اطلاع‌رسانی قضایی است. تنها ۶ مورد از مجموع ۱۶۳ اعدام، به‌طور رسمی توسط منابع وابسته به قوه قضاییه اعلام شده‌اند. بسیاری از اعدام‌ها در خفا، بدون اطلاع خانواده‌ها و بدون فرصت ملاقات آخر انجام شده‌اند. این سیاست سکوت و پنهان‌کاری، نه‌تنها نقض آشکار اصول حقوق بشر است، بلکه نشان می‌دهد حکومت چگونه تلاش می‌کند هزینه‌های سیاسی این خشونت سیستماتیک را پنهان نگه دارد. غیبت نهادهای ناظر مستقل و محدودیت شدید بر فعالیت رسانه‌ها و جامعه مدنی، فضا را برای تداوم این چرخه خشونت فراهم کرده است.
پراکندگی جغرافیایی: البرز، فارس و خراسان جنوبی در صدر
از میان ۱۶۳ مورد اعدام‌های مه ۲۰۲۵ در ايران ، ثبت‌شده در ماه مه ۲۰۲۵، این موارد در ۲۷ استان ایران اجرا شده‌اند، که نشان‌دهنده گستره سراسری اجرای احکام اعدام در کشور است. با این حال، تمرکز بالایی در برخی استان‌ها دیده می‌شود که می‌تواند حاکی از سیاست‌های منطقه‌ای دستگاه قضایی یا میزان جمعیت زندانیان در آن مناطق باشد.
با ثبت ۲۷ مورد اعدام، استان البرز – که میزبان زندان‌های بزرگی مانند ندامتگاه مرکزی کرج، رجایی‌شهر (گوهردشت) و قزل‌حصار است – در صدر فهرست قرار دارد. بیشتر اعدام‌ها در زندان قزل‌حصار انجام شده‌اند، جایی که همواره شاهد اجرای گسترده احکام مرتبط با مواد مخدر و قتل بوده است. در این زندان‌ها، اعدام‌های مه ۲۰۲۵ در ايران به‌صورت دسته‌جمعی و در سحرگاه انجام می‌شوند و در بسیاری موارد اطلاع‌رسانی قبلی به خانواده‌ها صورت نمی‌گیرد.
پایان
افزایش بی‌سابقه اعدام‌های مه ۲۰۲۵ در ايران نه‌فقط یک آمار خشک و بی‌جان، بلکه زنگ هشداری بلند برای جامعه‌ای است که جان انسان‌ها در آن به‌سادگی حذف می‌شود، بی‌آن‌که پاسخ‌گویی، شفافیت یا دادرسی عادلانه‌ای در میان باشد. در کشوری که مرگ در سحرگاه‌ها تکرار می‌شود و خانواده‌ها در سکوت، تنها با خبر یک تماس آخر مواجه می‌شوند، عدالت رنگ می‌بازد و سیستم قضایی بیشتر به ابزاری برای سرکوب بدل می‌شود تا احقاق حق.ادامه این روند، نه‌تنها لکه‌ای ننگین بر کارنامه حقوق بشری ایران خواهد بود، بلکه شکافی عمیق‌تر میان مردم و حاکمیت ایجاد می‌کند؛ شکافی که با طناب دار پر می‌شود، نه با گفت‌وگو، اصلاح و عدالت. آنچه امروز در زندان‌های ایران می‌گذرد، تنها مسئله داخلی نیست، بلکه فاجعه‌ای انسانی است که جهان نباید در برابر آن سکوت کند.