افزایش اعدام‌ها در ایران به سطحی بی‌سابقه رسیده است و نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان نهادهای حقوق بشری برانگیخته است. گزارش تازه سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که تنها در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ میلادی صدها نفر جان خود را از دست داده‌اند. این روند نگران‌کننده نه تنها نشانه‌ای از استفاده ابزاری حکومت از مجازات مرگ به‌عنوان ابزار سرکوب است، بلکه افزایش اعدام‌ها در ایران می‌تواند پیامدهای عمیق اجتماعی و روانی برای جامعه به همراه داشته باشد.
افزایش اعدام‌ها در ایران و ابعاد نگران‌کننده آن
افزایش اعدام‌ها در ایران در سال ۲۰۲۵ به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های نهادهای بین‌المللی حقوق بشر تبدیل شده است. طبق گزارش دفتر حقوق بشر سازمان ملل، صدها نفر در شش ماه نخست سال جاری میلادی اعدام شده‌اند؛ آماری که نسبت به سال گذشته رشدی چشمگیر داشته و نشان از سیاستی سیستماتیک در استفاده از مجازات مرگ دارد. تحلیلگران معتقدند که این رویکرد نه تنها ابزاری برای سرکوب سیاسی و ایجاد فضای رعب و وحشت است، بلکه پیامدهای عمیقی بر ساختار اجتماعی، روانی و فرهنگی جامعه برجای می‌گذارد. افزایش اعدام‌ها در ایران همچنین به‌ویژه اقلیت‌های قومی و زندانیان سیاسی را به‌طور نامتناسب هدف قرار داده و سبب تشدید احساس تبعیض و بی‌اعتمادی در میان بخش‌های مختلف جامعه شده است.
احکام اعدام و اقلیت‌های قومی
در سال‌های اخیر، یکی از نگرانی‌های اصلی نهادهای حقوق بشری، تمرکز احکام اعدام بر اقلیت‌های قومی در ایران بوده است. گزارش‌های متعددی نشان می‌دهد که زندانیان متعلق به جامعه کُرد، بلوچ و عرب بیش از دیگر گروه‌ها در معرض خطر اجرای حکم مرگ قرار دارند. این مسئله بیانگر آن است که مجازات اعدام صرفاً ابزاری قضایی نیست، بلکه می‌تواند کارکردی سیاسی و تبعیض‌آمیز داشته باشد. نهادهای بین‌المللی بارها تأکید کرده‌اند که این رویکرد منجر به تشدید بی‌اعتمادی و تعمیق شکاف میان اقلیت‌ها و حکومت می‌شود.
از سوی دیگر، احکام اعدام علیه اقلیت‌های قومی نه تنها خانواده‌ها و جوامع محلی را در معرض فشار روانی و اجتماعی شدید قرار می‌دهد، بلکه تصویر ایران را در سطح بین‌المللی نیز با بحران جدی مشروعیت مواجه می‌سازد. افزایش نگرانی‌ها نسبت به نقض حقوق بشر و بی‌عدالتی سیستماتیک، جامعه جهانی را بیش از پیش متوجه وضعیت بحرانی در ایران کرده است. چنین روندی اگر ادامه یابد، می‌تواند به افزایش انزوای بین‌المللی ایران و رشد حمایت‌های مردمی از جنبش‌های اعتراضی در داخل کشور منجر شود.
پیامدهای اجتماعی و روانی
کارشناسان حقوق بشر معتقدند که تداوم اعدام‌ها به‌ویژه در ملأعام، جامعه را با افزایش خشونت، ناامنی روانی و بی‌اعتمادی نسبت به نظام قضایی روبه‌رو می‌کند. این مسئله در درازمدت می‌تواند منجر به عادی‌سازی خشونت، کاهش انسجام اجتماعی و گسترش حس ترس و بی‌پناهی در میان شهروندان شود.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل بار دیگر از جمهوری اسلامی خواسته است تا اجرای مجازات مرگ را فوراً متوقف کند و به تعهدات بین‌المللی خود در زمینه حق حیات و کرامت انسانی پایبند باشد. سازمان‌های حقوق بشری داخلی و بین‌المللی نیز تأکید می‌کنند که لغو اعدام می‌تواند نخستین گام مؤثر برای اصلاح نظام قضایی ایران و بازگرداندن اعتماد عمومی باشد.