گزارش سالانه گزارشگران بدون مرز اعلام مي كرد که ایران همچنان در میان کشورهایی با بیشترین تعداد روزنامهنگاران زندانی است، به طوری که در حال حاضر ۲۱ روزنامهنگار زندانی و یک روزنامهنگار مفقود هستند.
به ويپ سايت، ایران انترناشيونال، پس از چین، روسیه و میانمار، در رتبه چهارم کشورهایی قرار دارد که روزنامهنگاران زندانی میکنند و پس از آن بلاروس، ویتنام، آذربایجان، اسرائیل قرار دارند.
در مراسم رونمایی از این گزارش در روز سهشنبه، ۸ دسامبر، تیبو بروین، مدیر کل این سازمان، رفتار با روزنامهنگاران در بسیاری از کشورها را “جرایم ناشی از مصونیت دولت” توصیف کرد و جامعه بینالمللی را تا حدی مسئول عدم تضمین حفاظت از روزنامهنگاران در مناطق جنگی دانست.
او این شکست را بازتابی از “کاهش جهانی شجاعت دولتهایی که قرار است سیاستهای حمایت از مطبوعات را اجرا کنند” توصیف کرد.
روزنامهنگاران زندانی در ايران
این گزارش فصلهای خاصی را به روزنامهنگارانی که در مناطق جنگی، از جمله روسیه، اوکراین، سودان و سوریه کار میکنند، اختصاص داده و تأکید میکند که کار در این مناطق خطرناکتر از همیشه شده است.
طبق دادهها، ۴۳ درصد از روزنامهنگاران کشتهشده در سال گذشته در غزه در نتیجه حملات ارتش اسرائیل جان خود را از دست دادهاند. این گزارش همچنین به ادامه هدف قرار دادن روزنامهنگاران خارجی و اوکراینی توسط ارتش روسیه اشاره کرده و سودان را به عنوان یکی از خطرناکترین مکانها برای کار روزنامهنگاران معرفی کرده است.
روزنامهنگاری در تبعید
در یادداشتی دیگر، این سازمان ایران را در میان ده کشور برتر که روزنامهنگاران را مجبور به تبعید کردهاند، قرار داده و آن را پس از افغانستان، روسیه و سودان در رتبه چهارم قرار داده است.
این گزارش توضیح میدهد که بیش از ۴۰ رسانه در سال گذشته از دفتر کمکهای این سازمان حمایت دریافت کردهاند، از جمله ۱۹ سازمانی که پس از مجبور شدن به مهاجرت به دلیل شرایط امنیتی و سیاسی، از خارج از کشورهای خود فعالیت میکردند. در میان این سازمانها، رسانههایی از ایران نیز وجود داشتند.
این گزارش همچنین نشان میدهد که بیش از نیمی از کسانی که در سال ۲۰۲۵ برای کمکهای اضطراری از این سازمان درخواست دادهاند، روزنامهنگارانی بودهاند که مجبور به ترک کشورهای خود شدهاند و این نشان میدهد که سال ۲۰۲۵ به عنوان سالی که آزادی مطبوعات در برابر چشمان جهانیان فرو ریخت، به یاد خواهد ماند.
این سازمان گزارش خود را با درخواست تحریمهای هدفمند علیه مقامات و نهادهایی که در سرکوب و آزار و اذیت روزنامهنگاران نقش دارند، به پایان رساند
این سازمان در پایان گزارش خود خواستار تحریمهای هدفمند علیه مقامات و نهادهایی شد که در سرکوب و آزار و اذیت روزنامهنگاران نقش دارند.
وضعیت داخل ایران.. سرکوب مداوم وروزنامهنگاران زندانی
با تشدید اعتراضات در ایران که به عنوان “قیام زنا” در جنبش “زنان، زندگی، آزادی” شناخته میشود، این کشور شاهد موج شدیدی از سرکوب علیه رسانهها و روزنامهنگاران بود. محدودیتها پس از جنگ ۱۲ روزه بین ایالات متحده و اسرائیل علیه جمهوری اسلامی تشدید شد، بدون اینکه هیچ نشانهای از کاهش فشار بر روزنامهنگاران وجود داشته باشد.
کارشناسان سازمان ملل متحد به ایران در مورد سوءاستفاده از دوره پس از آتشبس برای گسترش سرکوب و تلاش برای خاموش کردن صداهای منتقد هشدار دادند و تأکید کردند که این وضعیت نباید به عنوان فرصتی برای افزایش تخلفات استفاده شود.
احضار و تهدیدهای سیستماتیک
در دوران اخیر، سازمانهای امنیتی، به ویژه وزارت اطلاعات و دستگاه اطلاعاتی سپاه پاسداران، به بازجویی و آزار و اذیت روزنامهنگاران به دلیل پستهایشان در رسانههای اجتماعی ادامه دادهاند.
در اول نوامبر، روزنامه هم میهن فاش کرد که چندین نفر از روزنامهنگارانش برای بازجویی احضار شدهاند و در گزارش دیگری اشاره کرد که ۱۵۰ روزنامهنگار پس از پایان جنگ ۱۲ روزه شغل خود را از دست دادهاند.
در ماه اکتبر، دادستان تهران علیه مسئولان روزنامه شرق به دلیل گزارشی در مورد افزایش تعداد تولد نوزادان مبتلا به ناهنجاریهای کروموزومی شکایت کرد. وزارت بهداشت صحت دادههای منتشر شده را رد کرد و این گزارش را مغایر با قانون حمایت از خانواده و جوانان دانست که آزمایشهای اولیه بارداری را محدود میکند.
همچنین دیروز شکایتی کیفری علیه اسماعیل کهرم، فعال محیط زیست و وبسایت خبری جماران، به دلیل اظهاراتی که هزینه تولید موشک را به تخریب محیط زیست مرتبط میکرد، ثبت شد.
کهرم استدلال کرد که اگر سلامت شهروندان در اولویت بود، منابع به جای هدایت به سمت صنایع نظامی، به حفاظت از آن اختصاص داده میشد.
اسامی برخی از دستگیرشدگان
در میان روزنامهنگارانی که در حال حاضر در ایران زندانی هستند عبارتند از:
ازدار پیری سارمانلو، سردبیر مجله بینالمللی پچوس.
رضا ولیزاده، خبرنگار سابق رادیو فردا.
مصطفی نعمتی از آبادان.
انجمن روزنامهنگاران تهران در بیانیهای که در اول نوامبر منتشر شد، نسبت به آنچه “موج جدید و خطرناکی از حملات به مطبوعات” نامید، هشدار داد و وضعیت فعلی را برای آینده این حرفه در ایران «بسیار نگرانکننده» دانست.