بحران دارو در ايران که با افزایش شدید قیمتها، پوشش ناکافی بیمه و کمبود داروهای ضروری تشدید شده است، در حال افزایشست و بار اضافی بر دوش مردم ایران، به ویژه بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن و جدی، وارد میکند.
در این زمینه، وبه خبرگزاری ایلنا در چندین داروخانه تهران انجام شد، نشان داد که شکایات شهروندان از گرانی و کمبود داروها به امری عادی تبدیل شده و دیگر موارد استثنایی یا موردی نیست.
بحران دارو در ایران
بیماران و همراهان آنها تأیید میکنند که حتی داروهای ضروری یا کمیاب یا به طرز غیرقابل تحملی گران شدهاند و تداوم درمان طیف وسیعی از بیماران را تهدید میکنند.
مرد جوانی که با خبرنگار ایلنا مصاحبه کرده بود، در حالی که سعی داشت برای پدرش که از آرتریت روماتوئید رنج میبرد، دارو بخرد، گفت که هزینه درمان فراتر از توان بسیاری شده است.
او توضیح داد که قیمت آمپولهای تجویز شده برای پدرش بدون بیمه تقریباً ۱۴ میلیون تومان بود، در حالی که با بیمه به ۶.۳ میلیون تومان کاهش یافته است. با وجود اینکه پدرش به عنوان بازنشسته دولت بیمه درمانی دارد، بار مالی همچنان قابل توجه است و او تأکید کرد که افراد بدون بیمه درمانی با وضعیت دشوارتری روبرو هستند.
همین سخنران اشاره میکند که قیمت داروها ماهانه ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش مییابد و برخی داروها در یک سال تا ۷۰ درصد افزایش قیمت داشتهاند. او به عنوان مثال به آمپول پوکی استخوان اشاره میکند که قیمت آن تنها در یک سال از حدود یک میلیون تومان به چهار میلیون تومان افزایش یافته است.
داروهای ناموجود و رنج بیماران از شهرستانها
این بحران محدود به قیمتهای بالا نیست، بلکه به کمبود داروهای ضروری نیز گسترش یافته است، همانطور که همسر مردی که در طول جنگ توسط سلاحهای شیمیایی مجروح شده بود، روایت کرد.
او و همسرش برای درمان از شاهرود به تهران سفر کردند. او توضیح میدهد که پزشک یک دستگاه استنشاقی جدید به برنامه درمانی اضافه کرده است، اما این دارو با وجود مراجعه به حدود ده داروخانه، در دسترس نبود.
او اضافه میکند که شوهرش که از عوارض جدی تنفسی رنج میبرد و قبلاً در بخش مراقبتهای ویژه بستری بود، مجبور خواهد شد بدون داروی تجویز شده به زادگاهش بازگردد. او خاطرنشان میکند که گشتن در داروخانههای تهران در میان ازدحام ترافیک و مسافتهای طولانی، رنج آنها را دوچندان کرده است.
امتناع بیمه بیماران را مجبور به خرید داروی ناموجود میکند
از سوی دیگر، شرکتهای بیمه منبع اصلی شکایات بیماران هستند. مردی چهل و چند ساله که از شکستگی پا و تأخیر در بهبود استخوان رنج میبرد، توضیح داد که بیمه او با وجود ارائه مدارک پزشکی لازم، از پوشش دارویی که پزشک برایش تجویز کرده بود، خودداری کرد. او مجبور شد دارو را با قیمت ۲.۱ میلیون تومان خریداری کند و امتناع بیمه از پوشش درمان ضروری را غیرموجه دانست.
او خاطرنشان کرد که درخواستهای شرکتهای بیمه برای آزمایشهای اضافی، پرهزینه و زمانبر، اغلب بیماران را مجبور میکند که از خرید دارو صرف نظر کرده و آن را با هزینه شخصی خود خریداری کنند تا از تأخیر در درمان جلوگیری شود.
بیماران سرطانی.. درمان با هزینههای گزاف تهدید میشود
رنج بیماران سرطانی مضاعف میشود. زنی ۳۷ ساله مبتلا به لنفوم هوچکین میگوید که داروی او تحت پوشش بیمه نیست و او را مجبور میکند جایگزینهای تولید داخل را با قیمت ۵۰ میلیون تومان خریداری کند، باری که هنوز نمیتواند از عهده آن برآید.
او اضافه میکند که برای درمان از اردبیل به تهران سفر کرده و مجبور شده برای تهیه داروهایش به چندین داروخانه مراجعه کند، تجربهای که با توجه به سلامت شکنندهاش، آن را «از نظر روانی و جسمی طاقتفرسا» توصیف میکند.
کاهش کیفیت و بیثباتی در عرضه دارو
شکایتها در مورد کیفیت دارو نیز به اندازه مسئله قیمتها اهمیت دارند. مرد جوان دیگری گفت که برای یافتن داروهای اصلی برای والدینش که از بیماری قلبی و دیابت رنج میبرند، تلاش میکند و خاطرنشان کرد که برخی از داروهای تولید داخل دیگر مؤثر نیستند.
او توضیح داد که تغییرات در تولیدکنندگان و نوسانات قیمت مانع از آن میشود که بیماران از یک برنامه درمانی ثابت پیروی کنند. او خاطرنشان کرد که قیمت برخی از داروها، مانند متفورمین، تنها در عرض چند ماه دو برابر شده است، در حالی که داروهای ضروری قلب کمیاب شدهاند یا فقط با قیمتهای گزاف در تعداد محدودی از داروخانهها در دسترس هستند.