شورای سازمان جهانی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) روز دوشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۹ با رد اعتراض جمهوری اسلامی، صلاحیت خود برای رسیدگی به پرونده سرنگونی پرواز پی‌اس۷۵۲ را تایید کرد. این پرونده که در پی شلیک موشک‌های سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری اوکراینی در دی‌ماه ۱۳۹۸ آغاز شد، اکنون به یک پرونده بین‌المللی و حساس تبدیل شده است.
سرنگونی پرواز پی‌اس۷۵۲
هواپیمای مسافربری اوکراینی که در ۱۸ دی ۱۳۹۸ از تهران به سمت کی‌یف در حال پرواز بود، هدف دو موشک سپاه پاسداران قرار گرفت و ۱۷۶ نفر از جمله ۱۷۵ مسافر و یک جنین جان خود را از دست دادند. این حادثه سرنگونی پرواز پی‌اس۷۵۲ واکنش‌های گسترده‌ای در سطح جهانی به‌ویژه از سوی کشورهای متضرر به دنبال داشت.
تایید صلاحیت ایکائو به معنای پذیرش نظارت این سازمان بر جنایتی است که بر سر یک پرواز مسافربری رخ داده است. چهار کشور کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا از ابتدا در پی شکایت از جمهوری اسلامی به این نهاد بین‌المللی پرداخته‌اند و حالا پس از گذشت بیش از پنج سال، تصمیم ایکائو از سوی این کشورها به‌عنوان گامی مهم در راستای پاسخگویی ایران ارزیابی می‌شود.
نقش شورای ایکائو در پیگیری عدالت
شورای ایکائو در جلسه اخیر خود با اکثریت آرا رای به صلاحیت خود داد و این موضوع را گامی بزرگ در راستای تحقق عدالت برای قربانیان و خانواده‌های آنان دانست. خانواده‌های جان‌باختگان این پرواز نیز از این تصمیم به‌عنوان یک پیروزی تاریخی در راه دادخواهی یاد کرده‌اند.در صورتی که ایران به این تصمیم اعتراض کند، این پرونده ممکن است وارد مرحله جدیدی در دیوان بین‌المللی دادگستری شود. این موضوع می‌تواند تأثیرات عمده‌ای در روابط بین‌المللی ایران داشته باشد و زمینه‌ساز مسئولیت‌پذیری بیشتر این کشور در قبال این حادثه گردد.
وضعیت در حال حاضر
پس از گذشت بیش از پنج سال از این حادثه، پرونده سرنگونی پرواز پی‌اس۷۵۲ همچنان در محافل بین‌المللی مطرح است. کشورهای متضرر از این حادثه، شامل کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا، به‌طور مستمر تلاش کرده‌اند تا جمهوری اسلامی را مسئول این حادثه معرفی کنند. شورای ایکائو در جلسه اخیر خود با اکثریت آرا تایید کرد که صلاحیت رسیدگی به این پرونده را دارد و از این رو روند قانونی آن وارد مرحله جدیدی خواهد شد.
در نهایت، این حادثه تلخ که جان ۱۷۶ انسان بی‌گناه را گرفت، همچنان تأثیرات عمیقی بر روابط بین‌المللی ایران و جامعه جهانی داشته است. تایید صلاحیت شورای ایکائو برای رسیدگی به این پرونده به‌عنوان گامی مهم در راستای تحقق عدالت برای قربانیان و خانواده‌های آنان در نظر گرفته می‌شود. با وجود اعتراضات احتمالی از سوی جمهوری اسلامی، روند رسیدگی به این پرونده در سطح بین‌المللی می‌تواند موجب مسئولیت‌پذیری بیشتر ایران و فراهم آوردن زمینه‌های قانونی برای شفاف‌سازی و پاسخگویی در قبال این فاجعه باشد.