دگزامتازون در ایران به دارویی پرمصرف و در عین‌حال پرحاشیه تبدیل شده است؛ دارویی که در نگاه بسیاری از مردم «راه‌حل فوری» برای رفع درد، التهاب یا حساسیت به شمار می‌رود. اما پشت این محبوبیت، واقعیتی تلخ پنهان است: استفاده بی‌رویه و خودسرانه از کورتون‌ها، به‌ویژه دگزامتازون، نه‌تنها می‌تواند سلامت فرد را در کوتاه‌مدت تهدید کند، بلکه در بلندمدت پیامدهایی مرگبار برای جامعه پزشکی و نظام سلامت کشور به همراه دارد.
دگزامتازون در ایران؛ از داروی نجات‌بخش تا بحران خاموش
دگزامتازون در ایران در ابتدا به‌عنوان دارویی نجات‌بخش شناخته شد؛ دارویی که می‌توانست در لحظات بحرانی مانند حملات شدید آسم یا واکنش‌های آلرژیک خطرناک، جان بیماران را نجات دهد. بسیاری از پزشکان در شرایط اورژانسی از آن استفاده می‌کردند و همین ویژگی باعث شد تا به سرعت در میان مردم نیز به دارویی شناخته‌شده و محبوب تبدیل شود. در واقع، سهولت دسترسی و تأثیر فوری این دارو، آن را به گزینه‌ای وسوسه‌انگیز برای افرادی بدل کرد که به دنبال تسکین سریع درد یا التهاب بودند.
اما واقعیت تلخ این است که دگزامتازون در ایران امروز بیش از آنکه داروی نجات‌بخش باشد، به بحرانی خاموش در نظام سلامت بدل شده است. استفاده خودسرانه، تجویزهای غیرضروری و تزریق‌های بی‌حساب، نه‌تنها بیماران را با خطراتی مانند پوکی استخوان، دیابت و ضعف سیستم ایمنی روبه‌رو کرده، بلکه بار مالی و درمانی سنگینی بر دوش جامعه تحمیل کرده است. این روند اگر ادامه یابد، به‌زودی یکی از جدی‌ترین چالش‌های بهداشت عمومی کشور خواهد بود.
عوارض پنهان مصرف بی‌رویه
مصرف بی‌رویه کورتون‌ها تنها به بهبود موقت علائم محدود نمی‌شود، بلکه در لایه‌های پنهان بدن تغییراتی ایجاد می‌کند که اغلب تا سال‌ها آشکار نمی‌شوند. از کاهش تراکم استخوان و افزایش احتمال شکستگی گرفته تا بالا رفتن فشار خون و آسیب به قلب و عروق، این داروها می‌توانند زندگی فرد را به‌طور تدریجی مختل کنند. بسیاری از بیماران در ابتدا احساس بهبودی سریع دارند، اما واقعیت این است که بدن در سکوت هزینه‌های سنگینی را پرداخت می‌کند.
از سوی دیگر، ضعف سیستم ایمنی از مهم‌ترین پیامدهای مصرف بی‌رویه کورتون‌هاست. وقتی بدن توانایی مقابله با عفونت‌ها را از دست می‌دهد، حتی یک سرماخوردگی ساده می‌تواند به مشکلی جدی تبدیل شود. افزون بر آن، احتمال ابتلا به دیابت دارویی و اختلالات هورمونی نیز وجود دارد که هم سلامت فرد را تهدید می‌کند و هم هزینه‌های درمانی جامعه را افزایش می‌دهد. این عوارض پنهان نشان می‌دهد که کورتون‌ها دارویی ساده و بی‌خطر نیستند، بلکه می‌توانند آینده سلامتی فرد را زیر سؤال ببرند.
شوک آنافیلاکسی؛ تهدیدی برای جان بیماران
یکی از جدی‌ترین و خطرناک‌ترین پیامدهای مصرف خودسرانه کورتون‌ها، به‌ویژه دگزامتازون، بروز شوک آنافیلاکسی است. این واکنش آلرژیک شدید می‌تواند حتی در اولین تزریق رخ دهد و جان بیمار را در عرض چند دقیقه تهدید کند. بسیاری از مردم تصور می‌کنند که دگزامتازون در ایران دارویی بی‌خطر است، اما این باور نادرست می‌تواند پیامدهایی مرگبار داشته باشد و نشان می‌دهد که هیچ دارویی بدون نظارت پزشک ایمن نیست.
متأسفانه، اطلاع‌رسانی عمومی درباره این خطر هنوز ناکافی است. بیماران ممکن است بدون آگاهی از علائم هشداردهنده یا نحوه واکنش فوری در برابر شوک، خود را در معرض خطر جدی قرار دهند. به همین دلیل، افزایش آگاهی و آموزش دقیق درباره استفاده درست و عوارض احتمالی دگزامتازون در ایران امری حیاتی است تا از وقوع حوادث ناخواسته جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
مصرف بی‌رویه کورتون‌ها، به‌ویژه دگزامتازون در ایران، دیگر یک مسئله ساده یا مقطعی نیست؛ بلکه بحرانی خاموش است که سلامت فرد و جامعه را تهدید می‌کند. این داروها اگرچه می‌توانند نجات‌بخش باشند، اما استفاده خودسرانه و بدون نظارت پزشکی، راه را برای عوارض جدی، بیماری‌های پنهان و حتی تهدید مستقیم جان بیماران هموار می‌کند.
نظام سلامت و جامعه هر دو مسئولیت دارند تا با آموزش، نظارت دقیق و فرهنگ‌سازی، جلوی پیامدهای این بحران را بگیرند. تا زمانی که دسترسی آسان، ناآگاهی عمومی و مصرف بی‌رویه ادامه داشته باشد، نمی‌توان انتظار داشت که جان بیماران و سلامت عمومی در امان بماند. دگزامتازون در ایران، اگر درست و هوشمندانه مصرف نشود، می‌تواند از داروی نجات‌بخش به قاتلی خاموش بدل شود.