در سالهای گذشته، زندانیان سیاسی در ایران بهویژه پس از اعتراضات مردمی “زن، زندگی، آزادی” تحت شدیدترین فشارهای جسمی و روانی قرار گرفتهاند. یکی از این قربانیان حمید و فرزانه قرهحسنلو هستند که پس از دستگیری در اعتراضات سال ۱۴۰۱، نه تنها از آزادی و حقوق اولیه خود محروم شدند، بلکه با شکنجههای بیرحمانهای در زندانها مواجه شدند. این گزارش به تحلیل زندگی این زوج در دو سال گذشته و شرایط سخت زندانهایی که در آن محبوس هستند، میپردازد.
دستگیری حمید و فرزانه قرهحسنلو و شروع بحران
در روزهای آغازین اعتراضات مردمی “زن، زندگی، آزادی”، حمید و فرزانه قرهحسنلو در خانه خود بازداشت شدند. آنها که پیش از این باهم در جامعه پزشکی فعالیت میکردند، به دلیل پیوستن به اعتراضات ضد حکومتی هدف حمله نیروهای امنیتی قرار گرفتند. آنها در مقابل چشمان دختر ۱۲ سالهشان بازداشت شدند و بهسرعت به دو زندان مختلف منتقل شدند، زندانی در یزد برای حمید و زندانی در مشهد برای فرزانه. از آن زمان، این دو همسر تنها از طریق تماسهای محدود و نادر با یکدیگر در ارتباط بودند.
حمید قرهحسنلو، پس از بازداشت تحت شکنجههای شدید قرار گرفت. او در مدت ۵ ماه در سلول انفرادی نگهداری شد، جایی که دسترسی به درمانهای پزشکی نداشت. از جمله آسیبهای جدی که حمید بهدلیل شکنجهها متحمل شد، شکستگی دندهها و آسیب به ریهها بود که منجر به از دست دادن ۶۰ درصد ریهاش شد. با وجود نیاز به جراحیهای فوری، او هیچگونه مراقبت پزشکی مناسب در زندان دریافت نکرد.
زندگی در تبعید مضاعف
حمید و فرزانه قرهحسنلو در دو زندان مختلف و در فاصلهای حدود هزار کیلومتر از یکدیگر قرار دارند. این فاصله نه تنها زندگی روزمره آنها را دشوار کرده بلکه خانوادهشان را نیز تحت فشارهای روانی و جسمانی قرار داده است. خانواده قرهحسنلو هر ماه مجبورند مسافتهای طولانی را طی کنند تا بتوانند با آنها ملاقات کنند. این سفرهای مکرر باعث افزایش هزینههای مالی و روحی برای خانواده شده است.
دوری طولانی مدت از یکدیگر برای حمید و فرزانه قرهحسنلو یکی از سختترین شکنجهها بوده است. علاوه بر آن، آنها از بسیاری از حقوق اولیه خود مانند تماسهای تلفنی منظم و ملاقاتهای معمولی محروم بودهاند. این وضعیت باعث ایجاد فشارهای روانی شدید و آسیبهای روحی قابل توجهی برای آنها شده است. عدم ارتباط با یکدیگر، بهویژه برای زوجی که همواره به یکدیگر وابسته بودند، شرایطی غیرقابل تحمل را برای آنها رقم زده است.
شرایط زندانهای ایران
زندانهای ایران در این سالها بهویژه برای فعالان سیاسی و اجتماعی، به مکانی برای شکنجههای جسمی و روانی تبدیل شدهاند. حمید و فرزانه در شرایطی نگهداری میشوند که نه تنها از مراقبتهای پزشکی محروم هستند بلکه بهشدت تحت فشارهای روانی و جسمانی قرار دارند. این زندانها، که در آنها حقوق بشر بهطور سیستماتیک نقض میشود، نمادی از ظلمی است که بسیاری از فعالان ایرانی با آن مواجه هستند.
زندگی حمید و فرزانه قرهحسنلو یک نمونه ، دو سال دوری، شکنجههای جسمی و روانی و شرایط غیرانسانی زندانها تنها بخشی از رنجهایی است که این زوج در این مدت طولانی تجربه کردهاند. اما این تنها سرنوشت آنها نیست؛ هزاران نفر دیگر در ایران بهویژه فعالان سیاسی و معترضان، در زندانها تحت فشار قرار دارند. زمان آن رسیده است که جامعه جهانی به این نقضهای حقوق بشر واکنش نشان دهد و از آزادی و حقوق این افراد دفاع کند.