حادثه غم‌انگیز برای یک قایق حامل مهاجران غیرقانونی در نزدیکی منطقه بولون-سور-مِر در فرانسه بار دیگر توجهات را به خطرات مسیرهای مهاجرتی در کانال مانش جلب کرده است. این حادثه که منجر به مرگ یک نفر و نجات ۶۲ مهاجر دیگر شد، بر عمق بحران سیاست‌های مهاجرت اروپا و چالش‌های پیش روی سیاست‌های مهاجرتی کشورهای اروپایی صحه می‌گذارد. در این میان، برخی مقامات سیاسی نیز تحت فشار فزاینده‌ای برای اتخاذ سیاست‌های مهاجرتی سخت‌تر قرار دارند.
سیاست‌های مهاجرت اروپا
سیاست‌های مهاجرت اروپا طی دو دهه گذشته همواره تحت تأثیر تحولات سیاسی، امنیتی و اقتصادی جهانی شکل گرفته‌اند. از جنگ سوریه و بحران پناهجویان ۲۰۱۵ گرفته تا موج مهاجرت‌های ناشی از تغییرات اقلیمی و بی‌ثباتی‌های اقتصادی در آفریقا و خاورمیانه، اروپا همواره درگیر چالش بزرگی در حوزه مهاجرت بوده است. پرسش اصلی این است.
کشورهای اروپایی همواره برای مهاجران، به‌ویژه از آسیا، آفریقا و خاورمیانه، مقصدی مطلوب بوده‌اند. اما این تقاضا با ظرفیت‌های واقعی سیستم‌های پناهندگی، امنیتی و اجتماعی این کشورها همخوان نیست. همین عدم تعادل، بسیاری از کشورها را به سمت اتخاذ سیاست‌هایی کشانده که بیشتر بر بازدارندگی و کنترل مرزها تمرکز دارد تا بر ادغام یا حمایت انسانی.
سیاست‌های مهاجرت اروپا؛ تقویت مرزهای خارجی اتحادیه (فرانتکس):با هدف جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی، بودجه‌های هنگفتی صرف گسترش گشت‌های دریایی، دوربین‌ها، سنسورها و دیوارهای مرزی شده است.توافق‌نامه‌های بازگشت و انتقال با کشورهای ثالث:کشورهای اروپایی با کشورهایی مانند ترکیه، لیبی، تونس، مراکش و حتی افغانستان توافق‌نامه‌هایی امضا کرده‌اند تا مهاجران بازگردانده شوند یا در همان کشورها متوقف شوند.مراکز بازداشت و بررسی سریع پناهندگی:در کشورهای مرزی مانند یونان، ایتالیا و اسپانیا، اردوگاه‌هایی ایجاد شده که گاه با انتقادهای شدید حقوق بشری روبه‌رو شده‌اند.سخت‌گیری در اعطای اقامت و تابعیت:بسیاری از کشورها، از جمله فرانسه، آلمان و بریتانیا، معیارهای سخت‌تری برای دریافت اقامت، تابعیت یا حق کار و تحصیل اعمال کرده‌اند.
حادثه در کانال مانش
در روز دوشنبه ۲۹ اردیبهشت، یک قایق حامل مهاجران در نزدیکی منطقه بولون-سور-مر در شمال فرانسه دچار سانحه شد. به گفته مقام‌های محلی، این قایق قصد عبور از کانال مانش به‌سمت بریتانیا را داشت اما در میانه مسیر دچار مشکل شده و نیروهای امدادی موفق شدند ۶۲ نفر را نجات دهند. با این حال، یک نفر جان خود را از دست داد. این حادثه در میان ده‌ها حادثه مشابه در سال‌های اخیر، تنها یک نمونه از تراژدی‌هایی است که در این مسیر آبی رخ می‌دهد.
با وجود خطرهای جانی و شرایط نامساعد، کانال مانش همچنان یکی از محبوب‌ترین مسیرهای مهاجرت برای پناهجویانی است که از طریق فرانسه می‌خواهند به بریتانیا برسند. دلیل اصلی این موضوع، امید به زندگی بهتر در بریتانیاست، جایی که بسیاری از مهاجران اقوام، دوستان یا فرصت‌های کاری می‌شناسند. اما عبور از این کانال، با قایق‌های کوچک و ناایمن که توسط قاچاقچیان انسان هدایت می‌شوند، اغلب به فاجعه ختم می‌شود.
قاچاقچیان انسان با وعده‌های دروغین و دریافت چند هزار یورو از هر مهاجر، آن‌ها را سوار قایق‌هایی می‌کنند که فاقد ایمنی، تجهیزات نجات، یا حتی خدمه آموزش‌دیده هستند. این افراد بدون در نظر گرفتن وضعیت آب‌وهوایی، سیاست‌های مهاجرت اروپا را به دریا می‌فرستند. در بسیاری از موارد، قایق‌ها بیش از ظرفیت بارگیری می‌شوند و در میانه راه واژگون می‌شوند. حادثه اخیر تنها نمونه‌ای از عملکرد بی‌رحمانه و سودجویانه این شبکه‌های قاچاق است.
فشارهای سیاسی داخلی
در بسیاری از کشورها، موج مهاجرت باعث رشد احزاب راست افراطی شده که با شعارهایی علیه سیاست‌های مهاجرت اروپا، توانسته‌اند آرای زیادی کسب کنند. این موضوع رهبران میانه‌رو را نیز وادار کرده است تا مواضع سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کنند، حتی اگر با اصول اولیه حقوق بشر در تضاد باشد.
در نهايت ،حادثه اخیر در کانال مانش تنها یک نمونه از بحران‌های مهاجرتی است که کشورهای اروپایی با آن مواجه هستند. اقدامات فوری برای بهبود شرایط سیاست‌های مهاجرت اروپا و پاسخگویی به حقوق بشر ضروری است. بدون تغییرات اساسی در سیاست‌های مهاجرتی و همکاری میان کشورهای مبدا و مقصد، چنین حوادثی ممكن است باز هم تکرار شود و فاجعه‌های بیشتری را رقم بزند.