رمز دوم پویا، که با هدف افزایش امنیت تراکنش‌های اینترنتی معرفی شد، این روزها خود به یکی از ابزارهای اصلی کلاهبرداران برای خالی‌کردن حساب‌های بانکی تبدیل شده است. بسیاری از کاربران بدون آگاهی کافی از عملکرد این رمز و فریب تماس‌های جعلی یا پیام‌های مشکوک، اطلاعات حساس بانکی خود را در اختیار سودجویان قرار می‌دهند.
رمز دوم پویا، طعمه‌ی فریب تماس‌های جعلی
در سال‌های اخیر، شگرد تماس‌های جعلی یکی از رایج‌ترین روش‌های کلاهبرداری در ایران شده است. کلاهبرداران با تظاهر به نماینده بانک، اپراتور قرعه‌کشی یا حتی مأمور پلیس، با افراد تماس می‌گیرند و به بهانه‌هایی مانند برنده‌شدن در مسابقه یا بروز مشکل در حساب بانکی، قربانی را به دادن اطلاعات شخصی ترغیب می‌کنند. در این تماس‌ها، پس از دریافت اطلاعات اولیه کارت، از فرد خواسته می‌شود که رمز دوم پویای ارسال‌شده به گوشی خود را نیز اعلام کند.
در حالی که رمز دوم پویا برای حفظ امنیت و تأیید هویت طراحی شده، ناآگاهی کاربران باعث شده تا همین ابزار امنیتی به نقطه‌ی ضعف تبدیل شود. کلاهبرداران با استفاده از آن، در عرض چند ثانیه حساب بانکی قربانی را خالی می‌کنند، بی‌آنکه فرد متوجه شود چه اتفاقی افتاده است. تماس‌های جعلی، با لحن حرفه‌ای و اطلاعات ظاهراً دقیق، آن‌قدر واقعی به‌نظر می‌رسند که حتی افراد تحصیل‌کرده نیز گاهی فریب آنها را می‌خورند.
قربانیان خاموش
در سایه این موج فزاینده کلاهبرداری، قربانیان تماس‌های جعلی به “قربانیان خاموش” تبدیل شده‌اند؛ کسانی که پس‌اندازهای خود را در یک چشم به هم زدن از دست می‌دهند، رمز دوم پویا بی‌آنکه درک کنند چگونه این اتفاق افتاده است. آنها تماسی دریافت می‌کنند که بسیار معتبر به نظر می‌رسد، غالباً شامل جزئیات شخصی یا بانکی دقیق است که به کلاهبرداران اعتبار کاذب می‌بخشد. در ابتدا از آنها خواسته می‌شود برخی اطلاعات را تأیید کنند، سپس کلاهبردار با آرامش اما اصرار، رمز دوم پویا را که به تلفنشان رسیده است، درخواست می‌کند. به محض اینکه قربانی در این دام می‌افتد و این رمز را که در اصل به عنوان یک لایه حفاظتی اضافی طراحی شده بود، فاش می‌کند، همین رمز به ابزاری برای سرقت پول او تبدیل می‌شود. در عرض چند لحظه، حساب بانکی خالی می‌شود و قربانی خود را در برابر واقعیتی تلخ می‌بیند که هرگز انتظارش را نداشت.
بسیاری از این قربانیان، حتی افراد تحصیل‌کرده، به دلیل خجالت یا احساس حماقت از گزارش این حوادث خودداری می‌کنند، و همین امر آنها دیگری تبدیل می‌کند که در سایه رنج می‌برند، در حالی که عملیات کلاهبرداری با سوءاستفاده از ضعف آگاهی در مورد اهمیت حفظ محرمانگی رمز دوم پویا، تکرار می‌شود.
چطور از خود محافظت کنیم؟
برای محافظت از خود در برابر تماس‌های جعلی و کلاهبرداری‌هایی که از طریق رمز دوم پویا صورت می‌گیرد، رعایت نکات زیر ضروری است. نخستین و مهم‌ترین اصل این است که هرگز رمز دوم پویا خود را فاش نکنید. باید بدانید که هیچ بانک، مؤسسه مالی، اپراتور قرعه‌کشی یا حتی مأمور پلیس هرگز به صورت تلفنی یا از طریق پیامک این رمز دوم پویا را از شما درخواست نمی‌کند. این رمز تنها برای تأیید هویت شما و انجام تراکنش‌های مالی توسط خودتان طراحی شده است. بنابراین، هر درخواستی برای این رمز دوم پویا، نشانه بارز یک کلاهبرداری است.در مرحله بعد، همیشه هویت تماس‌گیرنده را به دقت تأیید کنید. اگر تماسی دریافت کردید که ادعا می‌کند از طرف بانک یا هر سازمان دیگری است و درخواست اطلاعات حساس می‌کند، بلافاصله و بدون تردید تماس را قطع کنید. سپس، خودتان مستقیماً با شماره تلفن رسمی آن سازمان (که در وب‌سایت رسمی یا مدارک معتبرشان درج شده است) تماس بگیرید و موضوع را جویا شوید. به هیچ عنوان به شماره‌ای که تماس‌گیرنده ارائه می‌دهد اعتماد نکنید، زیرا این شماره ممکن است متعلق به خود کلاهبرداران باشد. علاوه بر این، نسبت به پیامک‌های مشکوک بی‌اعتنا باشید. کلاهبرداران اغلب از طریق پیامک‌هایی حاوی لینک‌های جعلی یا درخواست اطلاعات شخصی، سعی در فریب شما دارند.
هرگز روی هیچ لینکی که از منابع نامعتبر ارسال شده، کلیک نکنید و به هیچ عنوان اطلاعات شخصی یا بانکی خود را در چنین صفحاتی وارد نکنید. بانک‌ها هیچ‌گاه از طریق پیامک لینک فعال‌سازی یا درخواست اطلاعات محرمانه نمی‌کنند.همچنین، نصب نرم‌افزارهای امنیتی (آنتی‌ویروس) معتبر روی گوشی هوشمند و کامپیوتر شخصی شما می‌تواند لایه دفاعی مهمی ایجاد کند. این نرم‌افزارها قادرند بدافزارها و لینک‌های مخرب را شناسایی و مسدود کنند، که خود مانعی جدی در برابر تلاش‌های کلاهبرداران است.
در نهایت، آگاهی خود را بالا ببرید و آن را با دیگران به اشتراک بگذارید. با شیوه‌های جدید و متنوع کلاهبرداری آشنا شوید و این اطلاعات حیاتی را با دوستان و اعضای خانواده خود به اشتراک بگذارید. هرچه افراد بیشتری در جامعه از این ترفندها آگاه باشند، تعداد قربانیان کمتر خواهد شد و جامعه‌ای امن‌تر خواهیم داشت. هوشیاری شما و نپذیرفتن درخواست‌های غیرمنطقی، بهترین سپر در برابر کلاهبرداران خواهد بود.