پناهجویان افغان در ایران بارها هدف بازداشت‌های خودسرانه و محرومیت از حقوق قانونی قرار گرفته‌اند. پرونده سارا گوهری، دانشجوی ۲۹ ساله افغان دانشگاه تهران، نمونه‌ای آشکار از این بحران حقوق بشری است که نگرانی‌های بین‌المللی را برانگیخته است. آزادی موقت او پس از ۷۰ روز بازداشت بدون حکم قضایی، نشان‌دهنده فشارهای شدید بر دانشجویان و پناهجویان افغان در ایران است.
پناهجویان افغان در ایران
پناهجویان افغان در ایران بارها با مشکلات جدی مواجه شده‌اند و پرونده سارا گوهری نمونه‌ای آشکار از این بحران است. سارا، دانشجوی افغان دانشگاه تهران، بدون حکم قضایی بازداشت شد و به مدت ۷۰ روز در بازداشتگاه‌ها و زندان‌ها نگهداری گردید. پناهجویان افغان در ایران اغلب از ابتدایی‌ترین حقوق قانونی خود محروم می‌شوند و خانواده‌هایشان از وضعیت آنان بی‌اطلاع می‌مانند.
این وضعیت فشارهای شدید بر دانشجویان افغان را نشان می‌دهد و پرونده سارا گوهری توجه سازمان‌های حقوق بشری و رسانه‌های بین‌المللی را به خود جلب کرده است. فقدان حمایت قانونی و محدودیت در دسترسی به وکیل، مشکلات مضاعفی را برای پناهجویان افغان در ایران ایجاد کرده و ضرورت نظارت بین‌المللی را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
صدور قرار منع تعقیب
پس از بررسی کامل پرونده سارا گوهری و مستندات ارائه‌شده، شعبه اول بازپرسی عمومی و انقلاب تایباد قرار منع تعقیب برای او صادر کرد. در این بررسی، دادگاه هیچ دلیل کافی برای ادامه تعقیب سارا نیافت و فعالیت‌های او را در چارچوب مصادیق جرم تشخیص نداد. مدارک و شواهد ارائه‌شده از سوی وزارت اطلاعات برای اثبات اتهامات «تبلیغ علیه نظام» و «فیلم‌برداری از مراکز ممنوعه» ناکافی تشخیص داده شد و هیچ نشانه‌ای از ارتکاب جرم مشاهده نگردید.
این تصمیم نه تنها تبرئه رسمی سارا گوهری را نشان می‌دهد، بلکه نمونه‌ای روشن از ضعف مدارک ارائه‌شده علیه دانشجویان و پناهجویان افغان در ایران است. صدور قرار منع تعقیب، پیامدهای مهم حقوق بشری دارد و بر اهمیت رعایت حقوق قانونی دانشجویان، شفافیت در روند قضایی و نظارت بین‌المللی بر پرونده‌های مشابه تأکید می‌کند. این تصمیم همچنین بار دیگر توجه جامعه بین‌المللی و سازمان‌های حقوق بشری را به وضعیت پناهجویان افغان در ایران جلب کرده است.
پیامدهای حقوق بشری
پیامدهای حقوق بشری پرونده سارا گوهری نشان‌دهنده وضعیت بحرانی پناهجویان افغان در ایران است. پناهجویان افغان در ایران بارها با بازداشت‌های خودسرانه، محرومیت از حقوق قانونی و فشارهای روانی مواجه شده‌اند و پرونده سارا نمونه‌ای آشکار از این بحران است. محدودیت‌های شدید در دسترسی به وکیل و محرومیت از تماس با خانواده، مشکلات مضاعفی برای پناهجویان ایجاد کرده و آنها را در معرض خطرات جدی قرار داده است.
این وضعیت، توجه سازمان‌های حقوق بشری و نهادهای بین‌المللی را به ضرورت حمایت از پناهجویان افغان در ایران جلب کرده است. پناهجویان افغان در ایران نیازمند تضمین دسترسی به حقوق اولیه انسانی، حفاظت قضایی و نظارت بین‌المللی هستند تا از تکرار چنین مواردی جلوگیری شود. پرونده سارا گوهری یادآوری روشنی است از فشارهای موجود و اهمیت پیگیری جدی حقوق بشری برای تمامی پناهجویان افغان در کشور.