کشتار سودان این روزها به یکی از فاجعهبارترین رویدادهای انسانی در آفریقا تبدیل شده است؛ جایی که هزاران غیرنظامی قربانی خشونت سازمانیافته نیروهای حکومتی میشوند. این صحنههای دردناک، یادآور سرکوب خونین در ایران است؛ جایی که اعتراضات مردمی نیز با گلوله، زندان و اعدام پاسخ داده میشود. شباهت این دو بحران نشان میدهد که بیتوجهی به حقوق بشر مرز نمیشناسد و سکوت در برابر یک فاجعه، زمینهساز تکرار آن در نقاط دیگر جهان است.
کشتار سودان؛ فاجعهای که جهان نمیبیند
کشتار سودان در ماههای اخیر به نقطه اوج خشونت و بیرحمی رسیده است؛ صدها روستا و شهر کوچک به آتش کشیده شده، هزاران نفر کشته یا ناپدید شدهاند و خانوادهها از هم پاشیدهاند. گزارشها از قتلهای میدانی، تجاوز سیستماتیک و محاصره غذایی خبر میدهند، در حالی که هیچگونه مداخله مؤثر بینالمللی صورت نگرفته است. فعالان حقوق بشر میگویند این جنایات نه تصادفی، بلکه بخشی از یک برنامهریزی منسجم برای ایجاد رعب و کنترل کامل کشور است. آنها هشدار میدهند که ادامه این روند میتواند به نسلکشی تمامعیار منجر شود و یادآور فجایع مشابه در تاریخ معاصر است. تا زمانی که سکوت ادامه داشته باشد، کشتار سودان همچنان بیوقفه ادامه خواهد یافت و قربانیان بیشتری خواهد گرفت.
از خارطوم تا تهران؛ بازتاب یک درد مشترک
کشتار سودان نه تنها زخمی عمیق بر پیکر ملت سودان گذاشته، بلکه بازتابی از تجربههای مشابه در کشورهای دیگر، از جمله ایران، است. همانطور که مردم خارطوم زیر سایه گلوله و آتش زنده میمانند، شهروندان ایرانی نیز سالهاست که با سرکوب خونین، بازداشتهای گسترده و محاکمههای ناعادلانه روبهرو هستند. این درد مشترک، مرزهای جغرافیایی را بیمعنا میکند و نشان میدهد که ظلم و خشونت ساختاری، الگویی تکرارشونده در نقاط مختلف جهان است. همبستگی بین این ملتها میتواند نیرویی قدرتمند برای مقابله با استبداد باشد و صدای آنان را بلندتر کند. اما تا زمانی که عاملان این جنایات به عدالت سپرده نشوند، چرخه خون و سکوت ادامه خواهد یافت و کشتار سودان تنها یکی از نمونههای آن باقی میماند.
همبستگی فراملی؛ صدایی که باید
قدرت همبستگی فراملی در مبارزه با ظلم و سرکوب، بهویژه در دوران بحرانهای انسانی، بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. تجربه ملتهایی که در نقاط مختلف جهان تحت فشار و خشونت ساختاری قرار دارند، نشان میدهد که ایجاد شبکههای حمایت بینالمللی میتواند به تغییر واقعی منجر شود. فعالان حقوق بشر، روزنامهنگاران مستقل و جوامع مهاجر، همه میتوانند با همکاری و همافزایی، صدای قربانیان را به گوش جهانیان برسانند. از این منظر، روایت دردناک کشتار سودان باید به پلی برای جلب توجه افکار عمومی جهانی تبدیل شود تا سایر کشورها نیز به مسئولیت خود در حمایت از آزادی و عدالت عمل کنند.
مسئولیت نهادهای بینالمللی در برابر جنایات آشکار
مسئولیت نهادهای بینالمللی در برابر جنایات آشکار تنها به صدور بیانیههای محکومیت محدود نمیشود، بلکه شامل اقدام عملی، تحقیق مستقل و پیگیری حقوقی نیز هست. سازمان ملل، شورای حقوق بشر، دادگاه کیفری بینالمللی و اتحادیههای منطقهای وظیفه دارند مکانیزمهایی مؤثر برای متوقف کردن چرخه خشونت و پاسخگو کردن عاملان آن ایجاد کنند. در مواردی مانند کشتار غیرنظامیان، اعدامهای دستهجمعی و پاکسازی قومی، تعلل یا سکوت این نهادها به معنای همراهی غیرمستقیم با جنایتکاران است. برای حفظ اعتبار قوانین بینالمللی و جلوگیری از تکرار فجایع مشابه، لازم است این نهادها با شفافیت، قاطعیت و در سریعترین زمان ممکن وارد عمل شوند، چرا که جنایات آشکار بدون واکنش قوی، تنها به تداوم رنج قربانیان و گسترش بیعدالتی منجر خواهد شد.