یارانه نقدی مهر ۱۴۰۴ پرداخت شد؛ اما سکوت دولت درباره کالابرگ الکترونیکی، بار دیگر سایه بی‌اعتمادی را بر سر سیاست‌های حمایتی گسترانده است. در حالی که میلیون‌ها خانوار چشم‌انتظار شارژ اعتبار خرید کالاهای اساسی هستند، هیچ اطلاعیه‌ای از سوی نهادهای مسئول منتشر نشده است. تناقض میان وعده و عمل، این‌بار بیش از همیشه، نشان می‌دهد که دولت نه برنامه‌ای روشن برای حمایت از اقشار ضعیف دارد و نه پاسخی برای ابهامات فزاینده مردم.
رازهای پنهان یارانه نقدی مهر ۱۴۰۴
رازهای پنهان یارانه نقدی مهر ۱۴۰۴ در سکوت سنگین مسئولان و بی‌اطلاعی مردم نهفته است. با وجود اعلام رسمی پرداخت مرحله ۱۷۶ یارانه، هنوز پرسش‌های اساسی درباره منابع تأمین این پرداخت‌ها، نحوه دهک‌بندی خانوارها و سرنوشت کالابرگ الکترونیکی بی‌پاسخ مانده است. دولت در حالی از «نظم و عدالت اقتصادی» سخن می‌گوید که شواهد میدانی نشان می‌دهد بخشی از خانوارها یا با تأخیر یارانه خود را دریافت کرده‌اند یا مبلغ پرداختی با کسری مواجه بوده است.
در واقع، آنچه در ظاهر به‌عنوان اجرای منظم سیاست حمایتی معرفی می‌شود، در عمل به بحرانی پنهان در نظام توزیع یارانه‌ها تبدیل شده است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که دولت با تداوم سیاست پرداخت نقدی، عملاً از هدف اصلی طرح یعنی کنترل تورم و حمایت از دهک‌های پایین فاصله گرفته است. اکنون یارانه نقدی مهر ۱۴۰۴ به نمادی از بی‌اعتمادی عمومی بدل شده است؛ طرحی که قرار بود امید را به سفره مردم بازگرداند، اما خود به نشانه‌ای از بی‌ثباتی و ناهماهنگی در سیاست‌گذاری اقتصادی تبدیل شده است.
بحران اعتماد عمومی به طرح‌های حمایتی دولت
در ماه‌های اخیر، یکی از جدی‌ترین چالش‌های دولت در حوزه اقتصادی، کاهش چشمگیر اعتماد عمومی نسبت به طرح‌های حمایتی مانند «کالابرگ الکترونیکی» بوده است. مردم بارها شاهد وعده‌های تکراری مسئولان درباره اجرای دقیق و عادلانه این طرح بوده‌اند، اما در عمل، هر بار با تأخیر، ابهام یا تغییرات ناگهانی مواجه شده‌اند. این وضعیت باعث شده است که بخش بزرگی از جامعه، وعده‌های دولتی را صرفاً تبلیغاتی و فاقد پشتوانه اجرایی بدانند.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ریشه این بحران، در ترکیبی از ضعف مدیریتی، نبود زیرساخت‌های فنی مناسب و اختلاف میان نهادهای تصمیم‌گیر نهفته است. به گفته آنان، دولت بدون آماده‌سازی سامانه‌های دقیق دهک‌بندی و نظام شفاف تخصیص اعتبار، نمی‌تواند اعتماد مردم را بازسازی کند. در بسیاری از موارد، خانوارها هنوز نمی‌دانند در کدام دهک اقتصادی قرار دارند یا چه میزان اعتبار برایشان در نظر گرفته شده است.
در کنار این مسائل فنی، بُعد اجتماعی بحران نیز اهمیت زیادی دارد. وقتی مردم احساس کنند که وعده‌ها بدون عمل و سیاست‌ها تبعیض‌آمیز اجرا می‌شوند، فاصله میان جامعه و حاکمیت افزایش می‌یابد. تداوم این وضعیت نه‌تنها کارآمدی طرح‌های حمایتی را زیر سؤال می‌برد، بلکه می‌تواند به نارضایتی گسترده‌تر و کاهش مشارکت مردم در برنامه‌های اقتصادی آینده منجر شود. در واقع، بازسازی اعتماد عمومی دیگر تنها با شعار ممکن نیست، بلکه نیازمند شفافیت، پاسخ‌گویی و اقدام واقعی است.
کالابرگ یا ابزار تبلیغاتی؟
در حالی‌که دولت بارها وعده داده بود که یارانه نقدی مهر ۱۴۰۴ به‌صورت کالابرگ الکترونیکی و عادلانه بین دهک‌های مختلف توزیع خواهد شد، اما واقعیت میدانی چیز دیگری را نشان می‌دهد. بسیاری از مردم می‌گویند آنچه به‌نام یارانه نقدی مهر ۱۴۰۴ پرداخت شده، نه شفاف است و نه با وعده‌های اولیه همخوانی دارد. آن‌ها معتقدند این طرح بیش از آنکه ابزاری برای حمایت از معیشت باشد، به تبلیغاتی سیاسی شباهت دارد که هدفش آرام‌کردن نارضایتی‌ها در آستانه بحران اقتصادی است.
کارشناسان نیز می‌گویند که نبود شفافیت در نحوه تخصیص اعتبار و اطلاع‌رسانی ناقص باعث شده اعتماد عمومی نسبت به این برنامه‌ها به‌شدت کاهش یابد. در عمل، اجرای ناقص کالابرگ و تأخیرهای مکرر، تصویری از بی‌نظمی و ضعف مدیریتی را به نمایش گذاشته است. به‌ویژه زمانی‌که دولت از یک‌سو بر عدالت اقتصادی سخن می‌گوید و از سوی دیگر، با سیاست‌های ناهماهنگ، مردم را در بلاتکلیفی نگه می‌دارد.
واقعیت این است که بدون پاسخ‌گویی شفاف، برنامه‌هایی مانند کالابرگ نمی‌توانند بیش از یک ابزار تبلیغاتی عمل کنند. اگر دولت واقعاً به دنبال جلب اعتماد جامعه است، باید نشان دهد که حمایت معیشتی مردم، اولویت واقعی اوست نه ابزاری برای نمایش در رسانه‌ها.