گزارشها حاکی از آن است که ایران آماده است مذاکرات هستهای با ایالات متحده را از سر گیرد، با این حال، تأکید دارد که از شروطی که پیش از حملات اسرائیل و آمریکا در جریان جنگ ۱۲ روزه تعیین کرده بود، کوتاه نخواهد آمد.
به گزارش تلویزیون ایران اینترنشنال، کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، در گفتوگو با شبکه خبری سیانان روز چهارشنبه ۲۸ آبان اعلام کرد که تهران در صورتی که واشینگتن با رویکردی محترمانه وارد مذاکرات شود، آماده از سرگیری گفتوگوهاست.
وی افزود که دستور کار مذاکرات باید از پیش تعیین شود تا روند و محتوای مذاکرات روشن باشد و تعامل دو طرف بر پایه احترام متقابل و جایگاه برابر شکل گیرد.
همزمان، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، در نشست خبری مشترک با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، که به واشینگتن سفر کرده، اظهار داشت ایران به شدت خواهان دستیابی به توافق است و افزود: “ما در حال گفتوگو با آنها هستیم”، با این حال، خرازی تصریح کرد که مذاکرات تنها در صورتی مؤثر خواهند بود که چارچوب مشخص و اهداف روشن داشته باشند.
وی همچنین به نقد رویکرد ترامپ در دیپلماسی پرداخت و گفت: “متأسفانه رئیسجمهوری آمریکا به گفتوگوی دیپلماتیک اعتقاد ندارد و ترجیح میدهد برای رسیدن به اهداف خود از زور استفاده کند”.
خرازی تأکید کرد که ایران به غنیسازی اورانیوم برای تأمین سوخت نیروگاهها و مصارف پزشکی ادامه خواهد داد و برنامه موشکی تهران، که آن را “در حال گسترش” توصیف کرد، بخشی از مذاکرات نخواهد بود. محور مذاکرات احتمالی تنها به مسائل هستهای محدود خواهد شد.
پیشینه توقف مذاکرات و حملات اسرائیل و آمریکا
رویترز پیشتر گزارش داده بود که مذاکرات گذشته ایران و آمریکا تنها به برنامه هستهای محدود نبوده و شامل برنامه موشکی ایران نیز میشده است. توقف این مذاکرات همزمان با حملات اسرائیل و آمریکا رخ داد؛ اسرائیل در تاریخ ۲۳ خرداد، زمانی که مذاکرات برای حل اختلافات جریان داشت، حملهای غافلگیرانه به ایران انجام داد و آمریکا نیز سه سایت هستهای ایران در فردو، نطنز و اصفهان را هدف قرار داد، این حملات نخستین اقدامات مستقیم آمریکا در خاک ایران محسوب میشوند.
خرازی اعلام کرد که حدود پنج ماه پس از این حملات، هنوز میزان خسارت وارده به تأسیسات هستهای به طور دقیق ارزیابی نشده است. پیشتر سعید خطیبزاده، معاون وزیر امور خارجه، گفته بود که با وجود آسیب شدید به زیرساختها، ماشینآلات و ساختمانها، برنامه هستهای ایران همچنان دستنخورده باقی مانده است.
همچنین عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، اعلام کرده بود که غنیسازی در حال حاضر متوقف شده است، زیرا تأسیسات هدف حمله قرار گرفتهاند.
در مذاکرات تابستان گذشته، واشینگتن خواستار توقف کامل غنیسازی بود، اما تهران بر ادامه غنیسازی داخلی تا سطحی که قابلیت استفاده در جنگافزار هستهای نداشته باشد، تأکید داشت. خرازی گفت که موضوع مذاکرات احتمالی نه اصل غنیسازی، بلکه «درجه غنیسازی» خواهد بود.
آمادگی ایران برای هرگونه رویارویی و مسیرهای توافق احتمالی
وی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال بروز درگیری نظامی دیگر با آمریکا یا اسرائیل گفت: “همه چیز ممکن است”، اما تأکید کرد که ایران برای چنین شرایطی آماده است.
شبکه سیانان پیشتر گزارش داده بود که واشینگتن در جریان مذاکرات پیشنهادی ارائه کرده بود که بر اساس آن در برنامه هستهای غیرنظامی ایران سرمایهگذاری شود و به کنسرسیومی بپیوندد که بر غنیسازی اورانیوم با غنای پایین در داخل ایران نظارت خواهد کرد.
انتظار میرفت این کنسرسیوم شامل چند کشور خاورمیانه و آژانس بینالمللی انرژی اتمی باشد. مقامهای ایرانی در آن دوره نسبت به اصل این ایده “باز” بودند، اما بر حفظ کنترل ظرفیت غنیسازی تأکید داشتند.
خرازی در پاسخ به پرسشی درباره امکان دستیابی ایران و آمریکا به تفاهمی درباره برنامه هستهای، از جمله کنسرسیوم احتمالی، گفت: “فکر میکنم بله”، وی افزود که در صورت آغاز مذاکرات واقعی، سازوکارهایی وجود دارد که هم ادامه غنیسازی ایران را تضمین کند و هم دیگر کشورها را مطمئن سازد که تهران به دنبال تولید سلاح هستهای نیست.
پیام خرازی به ترامپ
در پایان این مصاحبه، خرازی پیامی به رئیسجمهوری آمریکا داشت و گفت: “با رویکرد مثبت نسبت به ایران شروع کنید، اگر رویکرد مثبت باشد، قطعا رفتار متقابل نیز مثبت خواهد بود. اما برای این کار باید از هرگونه اعمال فشار علیه ایران خودداری کنند، این روش قبلا امتحان شده و اکنون مشخص شده که قابل قبول و عملی نیست”.