فشارهای فزاینده مخالفان سخت‌گیر و وضعیت شکننده اقتصادی به نظر می‌رسد که حلقه نزدیک رئیس‌جمهور مسعود پژشکیان را نشانه گرفته و باعث استعفاها، تنش‌های علنی و بی‌اعتمادی در درون دولت شده است.
جدایی‌های اخیر و درگیری‌های پررنگ نشان می‌دهد که تردیدها و اختلافات در دولت هجده ماهه به صحنه عمومی کشیده شده است. فایاز زاهد، مشاور ارشد، هفته گذشته به طور علنی از سمت خود کناره‌گیری کرد.
فشار داخلی و بحران اقتصادی
در نامه‌ای با لحنی تند، زاهد انتصابات اخیر را «خجالت‌آور» و نشان‌دهنده «سلیقه بد» دانست و به طور ویژه از انتخاب صاحب اصفهانی—یکی از سخت‌گیران بدون تجربه در بخش انرژی—به ریاست سازمان بهینه‌سازی انرژی ایران انتقاد کرد.
محمد مهاجری، همکار زاهد، نقل کرده است که زاهد به پژشکیان گفته است: «اگر مشاور خاموش می‌خواهید، بدانید که نظر واقعی را نمی‌توان با دستورات و فرمان‌ها خرید.»
نفوذ محمد جعفر قائم‌پناه و نقش تعیین‌کننده او
بخش عمده‌ای از آشفتگی داخلی اکنون به افزایش نفوذ معاون رئیس‌جمهور، محمد جعفر قائم‌پناه—دوست قدیمی، همراه دوران جنگ و شاید نزدیک‌ترین همکار رئیس‌جمهور—مرتبط شده است.
گزارش‌های خبرآنلاین و رسانه‌های نزدیک به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، او را مسئول انتصابات جنجالی و کنار گذاشتن مشاوران با تجربه معرفی می‌کنند.
بحران اقتصادی و فشار رسانه‌های تندرو
رسانه‌های تندرو از جمله جوان، کیهان و صبح‌نو از این موقعیت بهره برده و استعفاها را به عنوان نشانه‌ای از ناکارآمدی گسترده دولت تفسیر کرده‌اند؛ ناکارآمدی‌ای که رئیس‌جمهور و معاونانش قادر به بازگرداندن آن نیستند.
این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که اقتصاد ایران تحت فشار تحریم‌های تازه، تورم بالا و انتظارات برآورده‌نشده پس از انتخابات، با مشکل روبه‌روست و پژشکیان در ارائه جهت‌گیری اقتصادی شفاف با دشواری مواجه است.
آیا معاون اول بعدی، محمدرضا عارف است؟
در این میان، رسانه‌های نزدیک به قالیباف مدعی‌اند که معاون اول، محمدرضا عارف، استعفای خود را ارائه کرده است. دولت این گزارش‌ها را تأیید نکرده است، اما برخی منابع از درگیری‌های فزاینده او با قائم‌پناه و رییس دفتر، محسن حاجی‌میرزایی، و همچنین احساس محدودیت نقش او به عنوان دلایل استعفا خبر می‌دهند.
اگر پژشکیان استعفای عارف را بپذیرد، قائم‌پناه آخرین معاون ارشد رئیس‌جمهور خواهد بود و موقعیت او به عنوان تأثیرگذارترین چهره در حلقه درونی دولت تثبیت خواهد شد.
حلقه داخلی؛ بزرگ‌ترین مانع دولت؟
یک روایت از بازدید اخیر استانی نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است: پس از تمجیدهای بیش از حد قائم‌پناه، پژشکیان reportedly گفته است: «کافی است!»
ساسان کریمی، دستیار وزیر امور خارجه پیشین، جواد ظریف، در شبکه‌های اجتماعی نوشته است: «کشور اگر قائم‌پناه واقعاً کنار می‌رفت، بهتر بود. گاهی بزرگ‌ترین موانع در درون حلقه‌های نزدیک قرار دارند.»