سر جمهور ایران، مسعود پزشکیان، تعهد کامل تهران به اجرای توافق جامع همکاری استراتژیک با روسیه را تأیید کرد و از مسکو خواست تا اجرای عملی آن را تسریع کند.
این تعهد در جریان دیدار دوجانبه بین دو رئیس جمهور در حاشیه یک مجمع بینالمللی در عشق آباد، ترکمنستان، با محوریت صلح و اقدامات اعتمادسازی مطرح شد.
توافق استراتژیک با ايران وروسيه
در جریان مذاکرات، رئیس جمهور پزشکیان از سطح فعلی روابط بین دو کشور ابراز رضایت کرد، اما بر لزوم تسریع در اجرای توافق تأکید کرد. خبرگزاری رسمی ایران، ایرنا، به نقل از او نوشت: “ما مصمم هستیم توافقی را که امضا کردهایم، فعال کنیم.”
پزشکیان افزود که پروژههای مشترک در زمینههای نیروگاهها، حمل و نقل و کریدورهای ترانزیتی در حال انجام است و خاطرنشان کرد که ایران تا پایان سال مقدمات لازم را تکمیل خواهد کرد و انتظار دارد روسیه نیز همگام با آنها پیش برود.
از سوی دیگر، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، این توافق را “نقطه عطفی در روابط دوجانبه” توصیف کرد و بر حمایت مسکو از تهران در مسائل بینالمللی، از جمله برنامه هستهای ایران، تأکید کرد.
پیشینه پیمان و زمینه منطقهای
توافقنامه جامع بلندمدت در جریان سفر پزشکیان به مسکو در ژانویه ۲۰۱۵ امضا شد، در بهار توسط پارلمانهای ایران و روسیه تصویب شد و رسماً در ۲۲ اکتبر لازمالاجرا شد.
این توافقنامه شامل همکاری اقتصادی و همچنین مفاد قابل توجهی برای همکاری امنیتی و اطلاعاتی است.
تحلیلگران، تقویت محور تهران ومسکو را به عنوان یک تحول قابل توجه در بحبوحه تنشهای منطقهای مداوم، به ویژه بین ایران و اسرائیل، میدانند.
رئیس جمهور ایران در سخنرانی خود در این مجمع، از سیاستهای اسرائیل در غزه و منطقه وسیعتر انتقاد کرد و ثبات منطقهای را به آنچه که او فقدان پاسخگویی بینالمللی نامید، مرتبط دانست.
پزشکیان اظهار داشت که چنین سیاستهایی به تشدید بحرانها و درگیریهای منطقهای کمک میکند.
پیامدهای استراتژیک و چشمانداز کشورهای همسایه
تعمیق همکاری بین ایران و روسیه نشاندهنده یک تغییر جهت قابل توجه در چشمانداز ژئوپلیتیکی خاورمیانه و اوراسیا است.
برای کشورهای همسایه مانند ترکیه که روابط پیچیدهای با مسکو و تهران دارند، این اتحاد قوی مستلزم یک رویکرد دیپلماتیک محتاطانه است.
سیاست خارجی ترکیه که ثبات منطقهای و امنیت ملی خود را در اولویت قرار میدهد، همچنان خواستار تعادل در تعامل و گفتگو بین همه طرفهای منطقهای برای تضمین ثبات منطقه است.