منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در سالهای اخیر شاهد بحرانهای سیاسی و امنیتی گستردهای بوده است. ایران و اخوانالمسلمین بهعنوان دو بازیگر مهم در بیثباتسازی این منطقه، در کشورهای مختلف نقش ویژهای ایفا کردهاند. این گزارش به تحلیل همکاریهای پنهان و اثرات این همکاریها بر بیثباتی کشورهای منطقه میپردازد.
حوادث اخیر و نقش ایران و اخوانالمسلمین
در تونس نیز اخوانالمسلمین بهعنوان حزب “النهضة” در سال ۲۰۱۱ پس از انقلاب تونس به قدرت رسید، اما درگیریها و بحرانهای سیاسی در این کشور باعث شد تا فشارهای داخلی بر این گروه افزایش یابد. در لیبی، اخوانالمسلمین در کنار دیگر گروههای مسلح نقش برجستهای در ایجاد بیثباتی و ادامه جنگ داخلی ایفا کرده است.
اگرچه ایران و اخوانالمسلمین از نظر مذهبی تفاوتهایی دارند، اما در بحرانهای مختلف منطقهای همکاریهای مشکوکی میان آنها برقرار شده است. در یمن، ایران بهطور مستقیم و غیرمستقیم از گروههای مرتبط با اخوانالمسلمین حمایت کرده است. در سال ۲۰۱۴، زمانی که حوثیها کنترل یمن را به دست گرفتند، ایران بهطور علنی از حوثیها حمایت کرد. اما همزمان، ایران از گروههای اخوانی مانند حزب “الاصلاح” نیز حمایتهای مالی و نظامی کرده است.
نفوذ پنهان در سومالی
سومالی، کشوری که سالهاست با بحرانهای امنیتی روبهروست، یکی از نقاطی است که در آن ایران و اخوانالمسلمین بهطور غیرمستقیم در حال تقویت گروههای مسلح هستند. گروه الشباب که به اخوانالمسلمین نزدیک است، در سومالی عملیاتهای تروریستی و خشونتآمیز انجام میدهد. ایران از طریق این گروهها بهدنبال گسترش نفوذ خود در این کشور است.
نتیجهگیری
نقش ایران و اخوانالمسلمین در بیثباتسازی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بهویژه در کشورهای بحرانزده، تهدیدات جدی برای امنیت این کشورها بهوجود آورده است. این روابط و همکاریها نشاندهنده تأثیرات پنهان و پیچیدهای است که میتواند در آینده نزدیک بر تحولات سیاسی و امنیتی منطقه تأثیرگذار باشد.