فرونشست اصفهان به یکی از جدی‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی و شهری ایران تبدیل شده است. این پدیده نه‌تنها زیرساخت‌های حیاتی همچون مدارس و منازل مسکونی را تهدید می‌کند، بلکه آثار تاریخی ارزشمند این شهر، از جمله مسجد سید و دیگر بناهای ثبت‌شده جهانی را در معرض خطر نابودی قرار داده است. در هفته‌های اخیر نمایندگان مجلس و کارشناسان بارها نسبت به سرعت‌گرفتن این روند هشدار داده‌اند.
علت‌های فرونشست اصفهان
ریشه‌های اصلی فرونشست اصفهان را باید در مجموعه‌ای از عوامل طبیعی و انسانی جست‌وجو کرد. خشکسالی‌های پیاپی و کاهش بارندگی طی دو دهه اخیر باعث شده سطح آب‌های سطحی، به‌ویژه زاینده‌رود، به‌شدت افت کند. در کنار این بحران طبیعی، برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی از طریق هزاران حلقه چاه مجاز و غیرمجاز موجب شده خاک توان نگهداری ساختار خود را از دست بدهد و زمین به‌تدریج نشست کند. الگوی کشت پرمصرف و سیاست‌های نادرست در بخش کشاورزی نیز فشار مضاعفی بر منابع آب وارد کرده است. علاوه بر آن، نبود مدیریت پایدار و نبود برنامه‌ریزی بلندمدت برای تعادل‌بخشی، سرعت فرونشست را چند برابر کرده است. به همین دلیل، امروز فرونشست اصفهان نه یک پدیده طبیعی گذرا، بلکه پیامد سال‌ها سوءمدیریت و فشار بی‌حساب بر منابع حیاتی به شمار می‌رود؛ بحرانی که آینده سکونت و میراث فرهنگی شهر را به‌شدت تهدید می‌کند.
مدارس در معرض خطر
حامد یزدیان، نماینده اصفهان در مجلس، اعلام کرده است که بیش از ۱۰۰ مدرسه در استان به دلیل فرونشست زمین تخلیه شده‌اند. این رقم تکان‌دهنده نشان می‌دهد که فرونشست دیگر محدود به دشت‌های اطراف شهر نیست و به بافت‌های شهری نیز نفوذ کرده است. تعطیلی یا جابه‌جایی مدارس نه‌تنها نظام آموزشی را مختل می‌کند، بلکه خانواده‌ها را نیز درگیر هزینه‌ها و مشکلات مضاعف می‌سازد. در برخی مناطق، والدین مجبور شده‌اند فرزندان خود را به مدارس دورتر بفرستند که این امر باعث افزایش ترافیک و فشار بر شبکه حمل‌ونقل شهری شده است.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی
بحران فرونشست اصفهان تنها به ترک‌خوردگی زمین یا تخریب زیرساخت‌ها محدود نمی‌شود، بلکه آثار عمیق اجتماعی و اقتصادی نیز به‌دنبال دارد. تخلیه بیش از صد مدرسه در این استان، خانواده‌ها و دانش‌آموزان را با مشکلاتی جدی مواجه کرده و روند آموزش را مختل ساخته است. در محله‌های مسکونی نیز کاهش ارزش املاک، نگرانی ساکنان و افزایش هزینه‌های تعمیرات فشار مضاعفی بر زندگی روزمره مردم وارد کرده است. علاوه بر این، آسیب دیدن بازار تاریخی و بناهای گردشگری باعث افت درآمد هزاران خانواده‌ای شده که معیشت آن‌ها به صنعت گردشگری وابسته است. از سوی دیگر، مهاجرت اجباری برخی ساکنان به دلیل ناایمنی خانه‌ها، بر چالش‌های جمعیتی و اجتماعی شهر افزوده است. بدین‌ترتیب، فرونشست اصفهان نه‌تنها تهدیدی زیست‌محیطی بلکه بحرانی همه‌جانبه است که اعتماد عمومی به مدیریت شهری و استانی را نیز تضعیف کرده و آینده اقتصادی منطقه را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.