بیمه رانندگان تاکسی اینترنتی به یکی از مطالبات اصلی میلیون‌ها نفر از شاغلان در پلتفرم‌هایی مانند اسنپ و تپسی تبدیل شده، اما به‌طور ناگهانی و با دستور مستقیم محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، از دستور کار مجلس خارج شد. این تصمیم نه‌تنها امید به بهبود وضعیت معیشتی و شغلی رانندگان را تضعیف کرده، بلکه نگرانی‌ها درباره نفوذ شرکت‌های خصوصی بر فرآیندهای قانون‌گذاری را نیز افزایش داده است.
وضعیت مبهم بیمه رانندگان تاکسی اینترنتی
با گذشت سال‌ها از آغاز فعالیت تاکسی‌های اینترنتی در ایران و رشد چشم‌گیر تعداد رانندگان فعال در این حوزه، هنوز وضعیت بیمه رانندگان تاکسی اینترنتی روشن نیست. این در حالی‌ست که بسیاری از این افراد به صورت تمام‌وقت مشغول به کار هستند و هیچ منبع درآمدی جز رانندگی در پلتفرم‌هایی مانند اسنپ و تپسی ندارند. نبود بیمه، آن‌ها را در برابر بیماری، حوادث شغلی، و سال‌های بازنشستگی کاملاً بی‌پناه گذاشته است.
در هفته‌های اخیر، امیدها برای نهایی‌شدن طرح بیمه رانندگان تاکسی اینترنتی افزایش یافته بود، اما تصمیم ناگهانی رئیس مجلس برای حذف این طرح از دستور کار، وضعیت را مبهم‌تر از گذشته کرده است. بسیاری از فعالان صنفی می‌گویند این بیمه حق مسلم رانندگان است و نهادهای قانون‌گذار نباید در برابر منافع شرکت‌های بزرگ، حقوق میلیون‌ها راننده را نادیده بگیرند
نقش پنهان شرکت‌های پلتفرمی
در ماجرای حذف طرح بیمه رانندگان تاکسی اینترنتی، نگاه‌ها به سمت شرکت‌های بزرگ پلتفرمی همچون اسنپ و تپسی معطوف شده است؛ شرکت‌هایی که همواره تلاش کرده‌اند از به رسمیت شناخته‌شدن رابطه کارگر و کارفرما با رانندگان شانه خالی کنند. این شرکت‌ها با ارائه آمارهایی خاص، مدعی شده‌اند که تنها درصد بسیار کمی از رانندگان واجد شرایط بیمه هستند و اجرای چنین طرحی، بار مالی سنگینی برای آن‌ها به همراه خواهد داشت.
با این حال، بسیاری از فعالان صنفی معتقدند که مقاومت این شرکت‌ها در برابر بیمه رانندگان تاکسی اینترنتی نه‌تنها به ضرر میلیون‌ها شاغل است، بلکه با اصل عدالت اجتماعی نیز در تضاد قرار دارد. در شرایطی که درآمد این رانندگان پایین و هزینه‌های زندگی بالا رفته، حذف بیمه به معنای نادیده گرفتن یکی از ابتدایی‌ترین حقوق کارگری است. اگر روند نفوذ این شرکت‌ها بر تصمیمات قانون‌گذارانه ادامه یابد، تحقق بیمه رانندگان تاکسی اینترنتی ممکن است برای همیشه به تأخیر بیفتد.
سکوت قانون‌گذاران یا عقب‌نشینی آگاهانه؟
در برابر حذف ناگهانی طرح بیمه رانندگان تاکسی اینترنتی، واکنش بسیاری از نمایندگان مجلس، سکوت یا اظهار بی‌اطلاعی بوده است. این در حالی‌ست که طرح مذکور ماه‌ها در کمیسیون‌های تخصصی بررسی شده و مورد حمایت طیفی از نمایندگان، به‌ویژه اعضای کمیسیون اجتماعی، قرار گرفته بود. چنین سکوتی از سوی قانون‌گذاران، پرسش‌هایی جدی درباره شفافیت فرآیند تصمیم‌گیری و میزان پاسخ‌گویی نمایندگان در برابر مطالبات عمومی به وجود آورده است.
اگرچه برخی از نمایندگان وعده داده‌اند که موضوع بیمه رانندگان تاکسی اینترنتی را دوباره پیگیری خواهند کرد، اما بسیاری از رانندگان معتقدند که این عقب‌نشینی نه حاصل یک اشتباه، بلکه اقدامی آگاهانه در جهت منافع شرکت‌های خصوصی است. بی‌تفاوتی نهاد قانون‌گذار نسبت به خواسته میلیون‌ها راننده، می‌تواند به بی‌اعتمادی گسترده و تضعیف مشروعیت فرآیندهای دموکراتیک منجر شود.
قالیباف؛ سکوت در برابر مطالبه عمومی
شاید پرسش کلیدی این باشد: چرا رئیس مجلس، بدون اعلام عمومی و گفت‌وگو با ذی‌نفعان، چنین تصمیمی گرفته است؟ چرا حتی یک جلسه برای شنیدن صدای رانندگان برگزار نشد؟ آیا مجلس وظیفه ندارد از اقشار آسیب‌پذیر حمایت کند؟
در سایه‌ی نبود قوانین شفاف و بی‌توجهی به مطالبات رانندگان، مسئله بیمه رانندگان تاکسی اینترنتی همچنان نمادی از شکاف عمیق میان رشد اقتصاد پلتفرمی و عقب‌ماندگی حمایت‌های اجتماعی از نیروی کار است. تا زمانی که دولت مسئولیت تنظیم این حوزه را برعهده نگیرد و شرکت‌ها را به شفافیت و تأمین حقوق پایه‌ای ملزم نکند، این قشر از کارگران در حاشیه باقی خواهند ماند؛ محروم از ابتدایی‌ترین مؤلفه‌های امنیت معیشتی و اجتماعی.