لبنیات فله‌ای سال‌هاست به‌عنوان یک انتخاب سنتی در سفره‌های ایرانی جا افتاده، اما حقیقت تلخ این است که مصرف آن به‌ویژه برای زنان باردار می‌تواند خطری جدی برای سلامت مادر و جنین باشد. برخلاف تصور عمومی که این محصولات را طبیعی‌تر و سالم‌تر می‌داند، کارشناسان وزارت بهداشت هشدار می‌دهند که لبنیات فله‌ای و پرچرب سرشار از چربی‌های اشباع و میکروب‌های بیماری‌زا هستند و می‌توانند زمینه‌ساز بیماری‌های مزمن و عفونی شوند. در مقابل، مصرف شیر کم‌چرب پاستوریزه بهترین گزینه برای تأمین کلسیم، فسفر و ویتامین‌های ضروری در دوران بارداری است.
مصرف لبنیات فله‌ای؛ از سنت خانوادگی تا تهدید سلامتی
لبنیات فله‌ای سال‌هاست که در بسیاری از خانواده‌های ایرانی جایگاهی سنتی پیدا کرده‌اند و به‌عنوان نشانه‌ای از اصالت و طبیعی بودن به شمار می‌روند. مادران و مادربزرگ‌ها اغلب با این باور که محصولات لبنی محلی سالم‌تر و مغذی‌ترند، زنان باردار را به مصرف آن‌ها تشویق می‌کنند. اما واقعیت علمی ماجرا چیز دیگری است؛ چرا که این محصولات به دلیل نداشتن نظارت بهداشتی کافی می‌توانند حامل میکروب‌ها و عوامل بیماری‌زای خطرناکی باشند. مصرف لبنیات غیرپاستوریزه نه‌تنها خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند تب مالت و سل را افزایش می‌دهد، بلکه میزان بالای چربی اشباع در آن‌ها می‌تواند زمینه‌ساز چاقی، دیابت و مشکلات قلبی ـ عروقی در زنان باردار شود. این در حالی است که بدن زن باردار بیش از هر زمان دیگری به تغذیه سالم، متعادل و ایمن نیاز دارد و کوچک‌ترین خطا در انتخاب مواد غذایی ممکن است سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. امروز با پیشرفت فناوری‌های غذایی، دیگر هیچ توجیهی برای ادامه مصرف این محصولات پرریسک وجود ندارد. انتخاب شیر کم‌چرب پاستوریزه و لبنیات صنعتی تحت کنترل بهداشتی، راهکاری علمی و مطمئن برای حفاظت از آینده فرزند و سلامت خانواده است. بنابراین باید پذیرفت که باورهای سنتی، هرچند ریشه‌دار، همیشه با واقعیت‌های علمی هماهنگ نیستند و لبنیات فله‌ای بیش از آن‌که سودمند باشند، تهدیدی جدی برای سلامتی به شمار می‌آیند.
چربی اشباع و بیماری‌های مزمن
چربی‌های اشباع یکی از خطرناک‌ترین ترکیبات غذایی هستند که در صورت مصرف زیاد، می‌توانند تهدیدی جدی برای سلامت انسان به‌ویژه در دوران بارداری باشند. این چربی‌ها که در لبنیات فله‌ای و پرچرب به‌وفور یافت می‌شوند، تنها باعث افزایش وزن نمی‌شوند؛ بلکه مستقیماً بر تعادل هورمونی، سطح کلسترول خون و سلامت قلب و عروق تأثیر می‌گذارند. زن بارداری که مقادیر بالایی از این نوع چربی‌ها را مصرف می‌کند، بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون بالا، مسمومیت بارداری و اختلالات متابولیک قرار می‌گیرد؛ مشکلاتی که می‌تواند رشد و سلامت جنین را نیز به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.
از سوی دیگر، پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که مصرف مداوم چربی‌های اشباع احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمنی چون دیابت نوع دو و بیماری‌های قلبی ـ عروقی را افزایش می‌دهد. این بیماری‌ها به‌صورت ناگهانی بروز نمی‌کنند، بلکه اثرات آن‌ها در طول زمان انباشته می‌شود و پس از بارداری نیز می‌تواند سال‌ها سلامت مادر را تهدید کند. به همین دلیل، جایگزین کردن لبنیات فله‌ای و محصولات پرچرب با گزینه‌های سالم‌تر مانند شیر کم‌چرب پاستوریزه ضروری است؛ چرا که این محصولات مواد مغذی مورد نیاز بدن را بدون بار اضافی چربی‌های مضر تأمین می‌کنند و مانع از بروز بیماری‌هایی می‌شوند که ممکن است تا پایان عمر همراه فرد باشند.
نقش فرهنگ غذایی و آگاهی عمومی
در جامعه‌ای که عادت‌های غذایی ریشه‌دار دارد، لبنیات فله‌ای همچنان بخشی از سنت خانوادگی به شمار می‌رود. بسیاری از خانواده‌ها با باور به طبیعی‌تر و سالم‌تر بودن این محصولات، مصرف آن را نشانه‌ای از اصالت و پیوند با گذشته می‌دانند. اما این نگاه سنتی، بدون توجه به تغییرات سبک زندگی و افزایش بیماری‌های مرتبط با تغذیه، می‌تواند پیامدهای نگران‌کننده‌ای داشته باشد.
فرهنگ غذایی هر جامعه نه‌تنها بر انتخاب‌های روزمره اثر می‌گذارد، بلکه در شکل‌دهی آگاهی عمومی درباره سلامت نیز نقش کلیدی ایفا می‌کند. وقتی آموزش کافی درباره خطرات بالقوه این محصولات ارائه نشود، مردم همچنان به مصرف آن‌ها ادامه می‌دهند؛ بی‌آنکه از ریسک آلودگی‌های میکروبی یا نبود نظارت بهداشتی دقیق آگاه باشند. این ناآگاهی، در بلندمدت می‌تواند هزینه‌های سنگینی بر نظام سلامت و خانواده‌ها تحمیل کند.
برای تغییر این روند، نیاز به آگاهی‌رسانی گسترده وجود دارد؛ از رسانه‌ها گرفته تا مدارس و مراکز بهداشت محلی. تنها با ترکیب فرهنگ غذایی بومی با دانش روز و معیارهای بهداشتی می‌توان مسیر مصرف سالم را هموار کرد. در غیر این صورت، وفاداری به سنت‌ها بدون ارزیابی علمی، خطرات جدی برای سلامت جامعه به همراه خواهد داشت و بار دیگر موضوع لبنیات فله‌ای به نقطه بحث‌برانگیزی در حوزه سلامت عمومی تبدیل می‌شود.