سرطان پستان در خراسان امروز به یکی از جدیترین چالشهای سلامت زنان تبدیل شده است. افزایش آمار مبتلایان در سالهای اخیر نهتنها نگرانی خانوادهها را بیشتر کرده، بلکه مسئولان بهداشتی و اجتماعی استان را نیز به فکر راهکارهای فوری انداخته است. کارشناسان میگویند کمبود آگاهی، تأخیر در مراجعه به پزشک و نبود فرهنگ غربالگری، از مهمترین دلایل رشد این بیماری در میان زنان خراسان رضوی است.
سرطان پستان در خراسان
سرطان پستان در خراسان بهعنوان شایعترین نوع سرطان در میان زنان، آمار نگرانکنندهای را نشان میدهد. بر اساس دادههای منتشر شده از دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تنها در سال گذشته بیش از ۲۵۰۰ مورد جدید ابتلا به سرطانهای مختلف در استان گزارش شده که حدود ۳۰ درصد آنها مربوط به سرطان پستان بوده است. این آمار به معنای آن است که از هر سه زن مبتلا به سرطان در خراسان رضوی، یک نفر با سرطان پستان دستوپنجه نرم میکند. کارشناسان میگویند سبک زندگی کمتحرک، تغذیه ناسالم و تأخیر در مراجعه به پزشک، از دلایل اصلی افزایش این بیماری است. همچنین بیش از ۴۰ درصد از موارد شناساییشده در مراحل پیشرفته بیماری گزارش میشوند که روند درمان را دشوارتر میکند. به همین دلیل، سرطان پستان در خراسان نهتنها یک مسئله پزشکی بلکه بحرانی اجتماعی محسوب میشود که نیازمند همکاری جدی دولت، نهادهای مدنی و رسانهها برای افزایش آگاهی عمومی است.
نقش پیشگیری و تشخیص زودهنگام
پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان پستان، بهویژه در مناطقی مانند خراسان، همواره بهعنوان راهکار اصلی کاهش مرگومیر معرفی میشود. اما واقعیت این است که زیرساختهای درمانی و آموزشی در این حوزه بههیچوجه کافی نیست. هرچند پزشکان بر اهمیت معاینههای دورهای و غربالگری تأکید دارند، اما نبود امکانات گسترده، هزینههای بالای ماموگرافی، و دسترسی محدود زنان در شهرهای کوچک و روستاها باعث شده بخش بزرگی از جمعیت عملاً از این خدمات محروم بمانند.
از سوی دیگر، سیاستهای بهداشتی بیشتر در سطح شعار باقی ماندهاند و کمتر به اقدام عملی منجر شدهاند. در حالیکه تجربه کشورهای دیگر نشان داده است که آموزش فراگیر و ایجاد برنامههای رایگان غربالگری میتواند آمار مرگومیر ناشی از سرطان پستان را بهشدت کاهش دهد، در خراسان همچنان شاهد بیتوجهی و کمکاری در این زمینه هستیم. بنابراین، نقش پیشگیری و تشخیص زودهنگام اگرچه حیاتی است، اما بدون تغییر در سیاستها و تقویت امکانات بهداشتی، تنها در حد یک توصیه باقی خواهد ماند.
تشکیل کمیته سلامت بانوان
تشکیل کمیته سلامت بانوان در نگاه نخست اقدامی مثبت و امیدبخش به نظر میرسد، اما واقعیتهای موجود در خراسان نشان میدهد که این کمیتهها اغلب به ابزاری نمایشی تبدیل میشوند. در حالیکه آمارها حاکی از افزایش موارد سرطان پستان در خراسان است، این نهادها بهجای ارائه راهکارهای عملی، بیشتر به برگزاری جلسات رسمی و انتشار گزارشهای تشریفاتی بسنده میکنند. چنین رویکردی نهتنها مشکلی را حل نمیکند، بلکه موجب اتلاف زمان و منابع میشود.
نکته انتقادی این است که ایجاد یک کمیته بدون بودجه مشخص، اختیارات اجرایی و برنامهریزی واقعی، نمیتواند پاسخی جدی به بحرانهای بهداشتی باشد. در شرایطی که زنان در مناطق محروم همچنان از دسترسی به خدمات اولیه محروماند و خطر سرطان پستان در خراسان روزبهروز افزایش مییابد، تشکیل چنین کمیتههایی اگر صرفاً به جنبه تبلیغاتی محدود شود، تنها به تکرار وعدههای بیعمل منجر خواهد شد.
مسئله سلامت زنان، بهویژه در خراسان، نیازمند اقداماتی واقعی و فراتر از شعار است. از افزایش آمار سرطان پستان در خراسان گرفته تا کمبود امکانات غربالگری و ناکارآمدی کمیتههای تشریفاتی، همه نشان میدهد که وضعیت موجود با یک بحران جدی روبهروست. راهحل نه در تشکیل نهادهای بیعمل بلکه در سیاستگذاری دقیق، تخصیص بودجه، آموزش عمومی و گسترش خدمات پزشکی در مناطق محروم نهفته است. تنها در چنین شرایطی میتوان امیدوار بود که سلامت زنان از حاشیه به متن بیاید و جانهای بسیاری از خطر مرگ نجات یابد.