حملات پاکستان به افغانستان نه تنها یک رویداد نظامی ساده نیست، بلکه میتواند آغازگر مرحلهای تازه و خطرناک در روابط پرتنش دو کشور باشد. حملات شبانه و هدفمند ارتش پاکستان به خاک افغانستان، این پرسش جدی را در میان تحلیلگران و افکار عمومی برانگیخته است که آیا منطقه در آستانهی یک درگیری گسترده و جنگ نیابتی جدید قرار دارد؟
حملات پاکستان به افغانستان
شده است؛ مرحلهای که تنها به یک عملیات نظامی محدود نمیشود. در روزهای اخیر، منابع متعدد محلی و بینالمللی گزارش دادهاند که ارتش پاکستان با استفاده از پهپادها و توپخانهی سنگین، اهدافی را در خاک افغانستان مورد حمله قرار داده است. این حملات نهتنها باعث افزایش تنش در مناطق مرزی شده، بلکه پیام روشنی به طالبان افغانستان و بازیگران منطقهای فرستاده است: اسلامآباد آماده است سیاست «صبر استراتژیک» را کنار بگذارد.
در همین حال، مقامات طالبان واکنش محتاطانهای نشان داده و از «نقض حاکمیت ملی افغانستان» سخن گفتهاند. ساکنان محلی نیز از شبهای پرصدای حملات و فضای رعب و نگرانی خبر میدهند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند حملات پاکستان به افغانستان میتواند به درگیریهای مرزی گستردهتر منجر شود و روابط شکننده دو کشور را وارد مرحلهای بیسابقه کند.
انفجار مهیب در قلب کابل
شامگاه پنجشنبه ۱۷ مهر (۹ اکتبر)، صدای یک انفجار شدید در بخشهایی از کابل شنیده شد. ساعتی بعد، ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، وقوع این انفجار را تأیید کرد و گفت که تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که هنوز گزارشی از خسارات و تلفات احتمالی ارائه نشده است.
به گفتهی شاهدان عینی، پیش از انفجار صدای یک پهپاد شنیده شده بود و سپس انفجاری مهیب آسمان شب کابل را لرزاند. این حادثه در شرایطی رخ داد که پایتخت افغانستان در هفتههای اخیر شاهد افزایش فعالیتهای امنیتی و پروازهای مشکوک بوده است.
هدف حمله چه کسانی بودند؟
هدف اصلی این حمله هنوز بهطور رسمی تأیید نشده، اما منابع متعدد تأکید کردهاند که رهبران ارشد طالبان پاکستانی، از جمله نور ولی محسود و حافظ گلبهادر، احتمالاً در فهرست اهداف قرار داشتهاند. این دو شخصیت کلیدی، سالهاست که عملیاتهای تحریک طالبان پاکستان را از خاک افغانستان هدایت میکنند و حملات متعددی علیه امنیت داخلی پاکستان انجام دادهاند. حضور آنها در کابل و مناطق اطراف، باعث شده که حملات پاکستان به افغانستان بیشتر هدفمند و دقیق شود.
با این حال، اطلاعات رسمی درباره سرنوشت نور ولی محسود و حافظ گلبهادر هنوز منتشر نشده است و طالبان افغانستان نیز واکنش محتاطانهای داشته است. ساکنان محلی گزارش دادهاند که صدای پهپادها و انفجارهای مهیب در شب حمله، فضای ترس و نگرانی شدیدی ایجاد کرده است. تحلیلگران امنیتی هشدار میدهند که ادامه این روند و تکرار حملات پاکستان به افغانستان میتواند باعث افزایش درگیریهای مرزی و پیچیدگی بیشتر روابط میان اسلامآباد و طالبان شود.
پیامدهای احتمالی برای طالبان افغانستان
اگر تأیید شود که رهبران طالبان پاکستانی هدف حمله بودهاند، طالبان افغانستان ممکن است با فشارهای شدید و مستقیم از سوی اسلامآباد روبهرو شود. این فشارها میتواند شامل افزایش کنترل مرزی، محدودیت در تحرکات داخلی و فشار سیاسی برای جلوگیری از پناه دادن به اعضای تحریک طالبان پاکستان باشد. علاوه بر این، واکنش شدید پاکستان میتواند زمینهساز عملیاتهای بیشتر و حملات هدفمند در مناطق مرزی شود، که امنیت داخلی طالبان افغانستان را به خطر میاندازد.
همچنین، این حملات میتواند باعث ایجاد شکاف داخلی در میان طالبان شود؛ گروهی که تمایل به نزدیکی با پاکستان دارد در مقابل جناحهایی که بر استقلال عملیاتی و سیاسی تاکید دارند، قرار میگیرد. در چنین فضایی، احتمال افزایش بیاعتمادی و اختلافات در سطوح مدیریتی و تصمیمگیری طالبان افغانستان بالا رفته و ثبات گروه را با تهدید جدی مواجه میکند.
نتیجهگیری
حوادث اخیر در کابل نشان میدهد که حملات پاکستان به افغانستان تنها محدود به یک عملیات نظامی نیست، بلکه بخشی از یک بازی پیچیده ژئوپولیتیکی و امنیتی منطقهای است. این حملات پیام روشنی به طالبان افغانستان و گروههای شبهنظامی ارسال میکند: دوران پناهگاه امن به پایان نزدیک شده است. با این حال، عدم شفافیت درباره عاملان و نتایج دقیق حمله، فضای ابهام و نگرانی ایجاد کرده که میتواند زمینهساز تنشهای جدید و تغییرات عمده در روابط میان اسلامآباد، کابل و دیگر بازیگران منطقهای شود.