زلزله اصفهان ۱۴۰۴ که در نخستین ساعات بامدادی جمعه ۱۱ مهر رخ داد، نه تنها شهرها و روستاهای اطراف را لرزاند، بلکه بسیاری از بناهای تاریخی و فرهنگی منطقه زواره را نیز دچار آسیب کرد. قلعهها، حسینیهها و مجموعههای مذهبی، از جمله آثار ثبت شده ملی، ترک خوردهاند و این حادثه بار دیگر نگرانیها درباره حفاظت ناکافی از میراث فرهنگی ایران را برجسته کرده است.
زلزله اصفهان ۱۴۰۴ و مناطق متاثر
زلزله اصفهان ۱۴۰۴ که در نخستین ساعات بامدادی جمعه ۱۱ مهر رخ داد، کانون آن زواره بود و شدت لرزش به حدی بود که بسیاری از شهرها و روستاهای اطراف استان اصفهان نیز تحت تأثیر قرار گرفتند. کارشناسان اعلام کردهاند که بناهای تاریخی و فرهنگی منطقه از جمله قلعه امیرآباد، حسینیه زواره و حسینیه هشتبهشت دچار ترکخوردگی شدهاند و برخی از آثار خشتی قاجاری مانند مجموعه مذهبی هشتبهشت نیز آسیب دیده است.
زلزله اصفهان ۱۴۰۴ علاوه بر خسارات فیزیکی، نگرانیها درباره حفاظت ناکافی از میراث فرهنگی و تاریخی ایران را نیز برجسته کرده است. کارشناسان و مسئولان میراث فرهنگی در حال ارزیابی دقیقتر میزان آسیب و برنامهریزی برای مرمت فوری هستند تا از تخریب بیشتر بناها جلوگیری شود و ارزشهای تاریخی و فرهنگی منطقه حفظ گردد.
اهمیت حفاظت از میراث فرهنگی
حفاظت از بناهای تاریخی و فرهنگی یکی از وظایف اصلی دولت است، اما تجربههای گذشته نشان داده که این مسئولیت همواره با کاستیهایی همراه بوده است. بسیاری از بناهای تاریخی ایران به دلیل فقدان نظارت کافی، عدم تخصیص بودجه و فرسایش طبیعی در حال تخریب هستند.زلزله اخیر زواره، نمونهای دیگر از چالشهای حفاظت از میراث فرهنگی در شرایط بحرانهای طبیعی محسوب میشود و نیاز به برنامهریزی دقیق و فوری را آشکار میکند.
زلزله اصفهان ۱۴۰۴ با شدت ۵.۳ ریشتری در زواره، هشدار مهمی برای مسئولان و مردم درباره حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی ایران است. آسیب دیدن بناهای تاریخی ثبت شده و مجموعههای مذهبی نشان میدهد که بدون برنامهریزی مستمر، نظارت دقیق و تخصیص بودجه کافی، بسیاری از این آثار ارزشمند در برابر خطرات طبیعی و انسانی آسیبپذیر خواهند بود.